سندروم روده تحریک پذیر

(علائم تا درمان و مطالعه ای جدید برای درمان IBS)
و کلگارد چیست ؟

  آی بی اس  IBS     

سندروم روده تحریک پذیر اختلال شایعی است که روده ها را درگیر کرده و مانع از عملکرد مناسب آن‌ها می‌شود. در کشور ایران آمار دقیقی از مبتلایان در دسترس نیست اما تخمین زده می شود این بیماری بین 10 الی 15 درصد جمعیت و تمام نژادها، کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد.در اغلب مواقع، بیماری به درستی تشخیص داده نمی شود، بیمار از مشکل خود مطلع نبوده و اقدام درمانی مناسبی هم صورت نمی گیرد. سندروم روده تحریک پذیر یک بیماری خسته کننده و آزاردهنده ای است که به دفعات عود می‌کند.    

تعداد کمی از بیماران به دنبال درمان دارویی صحیح هستند و یا حتی از درمان پذیر بودن مشکل خود مطلع می باشند.

در جامعه گزارش علائم “ای ‌بی‌اس” در زنان حدود دو برابر مردان است، اما زنان حدود ۲ الی ۴ برابر بیشتر از مردان به دنبال مراقبت‌های پزشکی برای رفع علائم سندرم روده تحریک‌پذیر خود هستند.

 در ۹۰ ـ ۸۰درصد این بیماران ، مشکلات روحی و روانی زمینه ای از قبیل اضطراب ، افسردگی ، وسواس و … وجود دارد اما جالب توجه این است که  بسیاری از بیماران مبتلا ، مراجعه پزشکی ندارند و اکثر افراد مبتلا به “ای بی اس” برای رفع علائم مشکل روده‌ای خود، مراقبت‌های پزشکی را دنبال نمی‌کنند. در بسیاری افراد این بیماری به‌ صورت مزمن ظاهر می‌شود. علائم چند ماهی ظاهر می‌شوند سپس برطرف می‌گردند، اما مجدداً ظاهر خواهد شد. در برخی افراد، علائم خفیف هستند و برای برخی دیگر علائم می‌تواند بسیار شدید و یا حتی ناتوان‌کننده باشد .

سندروم روده تحریک پذیر (آی بی اس) وضعیتی است که در آن کولون یا روده بزرگ  افراد تحت تاثیر قرار میگیرد ؛ بخشی از دستگاه گوارش که مواد دفعی در آن ذخیره میگردند.

آی‌بی‌اس : اختلالی است که در‌آن روده به درستی به وظیفه خود عمل نمیکند افراد مبتلا سندروم روده تحریک پذیر ممکن است در ناحیه شکم خود ناراحتی یا درد ، گرفتگی ، گاز، نفخ ، اسهال و یا یبوست را تجربه کنند. علائم آی بی اس نه تنها میتواند باعث ناراحتی افراد شود ، بلکه میتواند در کیفیت زندگی افراد مبتلا نیز اختلال ایجاد نماید . برخی از افراد مبتلا خود را نیازمند آن می‌بینند که مدام نزدیک سرویس بهداشتی قرار داشته باشند . برخی از افراد مبتلا به بیماری سندرم روده تحریک پذیر دارای مدفوع مکرر و اسهال هستند و برخی دیگر از افراد مبتلا به یبوست هستند چون به اندازه‌ی کافی دفع ندارند و و برخی دیگر از این نوع بیماران نیز بین اسهال و یبوست در حرکت‌اند. درحالیکه هیچ درمانی برای سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد ، اما درمان های کنترلی مؤثری برای بیماران وجود دارد.

علائم شایعی که بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر تجربه می‌کنند، می‌تواند شامل یک یا چندین مورد از موارد زیر باشد :

• یبوست
• اسهال
• تپش قلب
• تکرار ادرار
• نفخ شکم
• آروغ زدن
• شکم درد
• استفراغ
• سردرد
• عصبانیت
• افسردگی
• مزه بد دهان
• رفلاکس معده
• خستگی واختلال خواب
• تغییر در حرکات نرمال شکم
• بی‌اختیاری و یا نشت از روده
• تغییر در بافت و ظاهر مدفوع
• درد ماهیچه در قسمت پایین کمر
• مشکلات جنسی وکاهش میل جنسی
• احساس پری شکم یا ازدست دادن اشتها
• احساس دفع ناکامل بعد از اجابت مزاج
• درد معده و شکم (معمولاً در منطقه پایین شکم)
• البته در افراد مختلف نشانه ها متفاوت است 

علت این بیماری نا مشخص است ولی عواملی همچون استرس ، حوادث دوران کودکی ، عفونت قبلی روده ای و تغییرات نوروترانسمیتری مغز در این بیماران مطرح شده است.

علل بیماری آی‌بی‌اس یا سندروم روده تحریک پذیر  

• وراثت
• مسافرت
• استرس مزمن
• عدم تعادل هورمون
• تغییرات در خواب روزمره
• آلرژی و حساسیت غذایی

سندرم روده تحریک‌پذیر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در حال حاضر هیچ آزمایش معینی برای تشخیص “ای بی اس” وجود ندارد. این بیماری را از روی علائم بیمار تشخیص داد می‌شود. حضور درد شکم به مدت حداقل سه روز در هر ماه که با اجابت مزاج بهبود میابد و با اسهال و یا یبوست همراه است. می‌توان بر اساس علائم بیمار، آزمایشات تشخیصی و نشانه‌های پرخطر مانند وجود خون در مدفوع، کاهش ناخواسته وزن، سابقه خانوادگی از سرطان روده بزرگ، بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت) به تشخیص قابل اتکایی دست‌ یافت.  اگر نشانه و یا علائم پرخطری در بیمار یافت شود، ممکن است برای بررسی بیماری‌های دیگر غیر از سندرم روده تحریک‌پذیر، بیمار تحت آزمایشات تکمیلی قرار بگیرد.

 اولین قدم در راه کنترل این بیماری ، وجود بیماری سندرم روده تحریک‌ پذیر توسط متخصص واجد شرایط گوارشی تشخیص داده می‌شود، یکی از بهترین راه‌ها برای مدیریت شرایط این بیماری، کسب اطلاعات زیاد در خصوص این بیماری است. دانستن اینکه چه چیزهایی علائم بیماری سندرم روده تحریک‌پذیر را وخیم‌تر می‌کند و مشخص کردن این‌‌که نشانه‌ها مربوط به بیماری‌های پرخطر نمی‌باشد.

 دومین قدم شناسایی مواد غذایی، تنش‌ها ،عوامل زیست‌ محیطی و عوامل دیگری که می‌توانند علائم بیماری را تشدید یا بدتر کنند و یا برعکس علائم این بیماری را بهترکند و بهبود ببخشندباید توجه داشته باشید که تقریباً می‌توان به تمام افراد مبتلا به “ای بی اس” کمک کرد، اما هیچ درمان واحد ومشخصی برای همه افراد وجود ندارد.

استرس و اضطراب ، غذاهای گازدار، افسردگی ، همه این ها می‌توانند باعث واکنش بیش‌ازحد روده بزرگ شوند، درنتیجه امکان دارد علائم سندرم روده تحریک‌پذیر در بعضی از افراد بدتر شود .

رژیم غذایی سندروم روده تحریک پذیر

تغییردادن سبک زندگی در کاهش تعداد دفعات بروز و شدت علائم “ای بی اس” مهم است. اولین موردی که ممکن است پزشک توصیه نماید، یادداشت‌برداری از رژیم غذایی است. این کار به کمک میکند تا غذاهایی که باعث تحریک علائم شما می‌شوند ، شناسایی کنید و از خوردن غذاهایی که در آن‌ها مواد محرک وجود دارد و می‌توانند باعث تحریک روده و یا اسهال شوند، خودداری کنید .
مانند: کافئین ، الکل ، محصولات لبنی ، غذاهای چرب ، مواد غذایی شیرین و شیرین‌کننده‌های مصنوعی (سوربیتول و زایلیتول) و برخی از سبزیجات (مانند گل‌کلم، کلم بروکلی، کلم، کلم بروکسل) و حبوبات(مانند لوبیا) که می‌توانند نفخ معده را زیاد کرده و شرایط را بدتر کنند، بنابراین باید از خوردن آن‌ها اجتناب کنید . به مقدار کافی آب بنوشید و از خوردن نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه‌ها پرهیز کنید چون می‌توانند موجب نفخ و ناراحتی شما شوند. ‌
آب آلوئه‌ورا بطور طبیعی نشانه‌های آی بی اس مثل یبوست را کنترل میکند ؛ روزی 3بار نصف فنجان از آب آلوئه ورا را بنوشید تا بهبود پیدا کنید . وعده‌های غذایی خود را کوچک‌تر کرده و برای جلوگیری از دل‌درد و اسهال به‌آرامی غذا بخورید و بیشتر بجویید . وعده‌های غذایی با کربوهیدرات بالا و کم‌چرب ، مانند ماکارونی، برنج و نان‌های تهیه‌شده ازغلات کامل می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد (مگر اینکه به بیماری سلیاک مبتلا باشید) ، مکمل‌های پروبیوتیک مانند لاکتوباسیلوس ، اسیدوفیلوس و یا پری بیوتیک ها می‌توانند علائم سندروم روده تحریک‌پذیر را کاهش دهند.
 استرس خود را مدیریت و کنترل کنید . بسیاری از افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، با انجام فعالیت‌هایی که استرس را کاهش می‌دهد – مانند یوگا، ورزش و مشاوره ، گیاه دارویی مثل شیرین بیان استرس را کاهش می‌دهد و علائم سندرم روده تحریک‌پذیرشان کاهش می‌یابد. ورزش می‌تواند عملکرد روده‌ها را بهتر کمک کند درعین‌حال استرس را نیز کاهش می‌دهد. فعالیت داشتن و ورزش کردن بر‌اساس گزارشات به میزان ۲۰ تا ۶۰ دقیقه در روز و سه تا پنج بار در هفته می تواند علائم IBS  را به میزان زیادی بهبود ببخشد و تجویز ملین‌ها برای درمان یبوست و داروهای ضد اسهال برای درمان اسهال می‌تواند مفید باشد، همچنین داروهای ضد اسپاسم برای کمک به کنترل گرفتگی و درد روده بزرگ می‌تواند مفید باشد .
 در برخی از زنان، دوزهای پایین داروهای ضدافسردگی خاص نیز می‌تواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند. در زنان مبتلا به “آی بی اس” شدید که علامت اصلی آن‌ها اسهال است،  آلوسترون دارویی است که می‌تواند کمک ‌کننده باشد .

مطالعه حاضر مطالعه‌ای مقطعی و مبتنی بر جمعیت است که بر روی 18180 فرد بالای 15 سال در شمال و شرق استان تهران در سال‌های 86-1385 اجرا شده است. تشخیص سندرم روده تحریک‌پذیر با استفاده از پرسشنامه‌ای استاندارد بر اساس معیارهایی صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های تک متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. 
نتایج بررسی ها : 3/15درصد از شرکت کنندگان در مطالعه از علائم گوارشی خود شکایت داشتند که در این میان شیوع سندرم روده تحریک‌پذیر 1/1درصد برآورد گردید. شیوع بیماری در افراد متأهل و مسن بیشتر بود.

شایع‌ترین علائم درد شکمی که با دفع بهبود می‌یافت (94%)، تغییر در قوام مدفوع (78%) و تغییر در دفعات اجابت مزاج (70%) گزارش شد. یبوست در 52درصد، اسهال در 18درصد و در 8درصد موارد هر دو علامت مشاهده شد .

نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های مطالعه ، شیوع سندرم روده تحریک‌پذیر کمتر از حد مورد انتظار برآورد گردید که احتمالاً به دلیل ویژگی بالای معیارهای رم 3 و خصوصیات جمعیت تحت مطالعه می‌باشد. بر این مبنا پرسشنامه مورد استفاده در این مطالعه بیش از آنکه به عنوان یک ابزار غربالگری مورد استفاده باشد می‌تواند به عنوان یک ابزار تشخیصی مورد استفاده قرار گیرد.

مطالعه ای که توسط دانشگاه کاتولیک لووین بلژیک انجام شده، مکانیسم بیولوژیکی را شناسایی کرده و می‌تواند علت احساس درد بعضی از افراد در هنگام خوردن غذا‌های خاصی را توضیح داد.
این مطالعه امکان این را میدهد که روش‌های درمانی مؤثرتری برای سندرم روده تحریک پذیر بوجود بیاید که ناشی از فعالیت ماست سل‌ها در روده است و در نتیجه باعث آزاد شدن هیستامین و احساس درد در ناحیه شکم می‌شود. تعدادی از جمعیت جهان از سندرم روده تحریک پذیر رنج می‌برند که باعث درد معده یا ناراحتی شدید پس از خوردن غذا می‌شود.

علت درد معده را گای بیوککسستاینس، متخصص گوارش در دانشگاه لووان می‌گوید:  تا این مرحله، بسیاری از جریان‌های پزشکی و تحقیقاتی هنوز معتقدند که پاتوفیزیولوژی سندرم روده تحریک پذیرعمدتا به دلیل اختلالات روانی یا خلقی مانند افسردگی و اضطراب رخ می‌دهد. گای میگوید: جریان‌های دیگری نیز وجود دارند که علتسندرم روده تحریک پذیررا به یک اختلال دستگاه گوارش بدون علت آشکار بدنی نسبت می‌دهند، در حالی که سال‌ها تلاش کردیم تا ثابت کنیم این اختلال عملکردی دستگاه گوارش دلایل مشخصی دارد. وی تاکید می‌کند که این مطالعه ثابت میکند که درد‌های معده در این بیماری نتیجه عدم توانایی دستگاه گوارش در تحمل آنتی ژن‌های غذایی است. یافته‌های مطالعات ممکن است بر درمان‌های آتی بیماری‌ها و اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری التهابی روده و یبوست آهسته انتقال تاثیر بگذارد. آنتی ژن‌ها از مواد غذایی تحریک کننده سیستم ایمنی بدن است مانند : آلبومینی که در سفیده تخم مرغ است و متخصص بر گفته هایش اضافه کرد که مطالعه انجام شده بر روی موش‌ها و انسان‌ها با از دو مشاهده بالینی انجام شده است که با سندرم روده تحریک پذیر(‌‌‌‌IBS) مرتبط است و مشاهده اول بیانگر آن است که یکی از قابل قبول‌ترین علت برای تحریک پیشرفت سندرم روده تحریک پذیر، سابقه عفونت روده در گذشته است، اگرچه در مورد همه بیماران صدق نمی‌کند ومشاهدات دوم مربوط به رنج اکثریت بیماران IBS از علائم گوارشی پس از خوردن غذا است.
چالش ‌برانگیزترین جنبه تحقیقات درباره نقش‌ فیزیولوژیکی ناشناخته میکروبیوتای روده در شناسایی مولکول‌ مشتق شده از میکروب هایی خاص است که ممکن است بر بیمار تاثیر بگذارد.
گای می‌گوید که در یک روده سالم، سیستم ایمنی بدن به غذا‌ها واکنشی نشان نمی‌دهد، بنابراین اولین قدم برای تیم تحقیق این بود که بدانند چه چیزی ممکن است باعث این واکنش شود و چنین نتیجه گیری شد که عفونت‌های دستگاه گوارش می‌تواند یک عامل خطر مهم برای پیشرفت بعدی سندرم روده تحریک پذیر باشد. وی توضیح می‌دهد: طبق این مشاهدات، ما این فرضیه را مطرح کردیم که عفونت باکتریایی در روده می‌تواند علت اختلال در تحمل آنتی ژن‌های بی ضرر

( آنتی ژن : می‌تواند یک باکتری یا ویروس باشد) موجود در مواد غذایی خورده شده در حین ابتلا شود. پس، قرار گرفتن در معرض اجزای غذایی در آینده که باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شوند، سلول‌های ماست سل را تحریک می‌کند که به نوبه خود هیستامین ترشح کنند و در نتیجه منجر به درد شدید شکم و علائم گوارشی میشود .
و درباره درمان‌های جدید گای گفت که نتیجه این مطالعه درمان‌‌های جدیدی را برای درمان سندرم روده تحریک پذیر و اختلالات مربوط به درد شکم قرار می‌دهد.

کلگارد(Colguard)

داروی طبیعی کلگارد جهت درمان نفخ، سوءهاضمه و دردهای شکمی و همچنین بهبود اسپاسم های روده در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر یا آی‌بی‌اس است.
روغن نعناع یک ماده ضد نفخ بوده و با اثر ضداسپاسم قوی موجب کاهش درد و تحریکات شکمی می شود. مطالعات برروی سلول‌های زنده درخارج و درداخل بدن انسان ثابت کرده اند روغن نعناع علائم شکمی را در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر با مکانیسم شل کردن عضلات صاف دستگاه گوارش بهبود می دهد.در محصول طبیعی کلگارد از فرمولاسیون ویژه ای از روغن نعناع استفاده شده است که در آن ماده موثره در پلت ها پوشانده شده و درنتیجه دارو بتدریج و تا قسمت‌های انتهایی روده باز می شود و با اعمال اثرات موضعی، انقباضات روده‌ها را کنترل می کند.درنتیجه عوارض جانبی و سوزش سردل که با مصرف عصاره نعنای عادی در مصرف کنندگان رخ می دهد کاهش می‌یابد .
دردهای شکمی به دلایل متعددی از جمله سندروم روده تحریک پذیر تومورها، عدم هضم مناسب غذا، تغذیه ناسالم، استرس و ... ایجاد می شود و در صورت ادامه دار شدن و عدم درمان می‌تواند زمینه را برای بیماری‌های خطرناکی چون سرطان روده فراهم کند.

کلگارد حاوی عصاره نعناع فلفلی می‌باشد که می تواند به کاهش التهاب‌های روده و از بین بردن علائم نفخ کمک شگرفی کند.مصرف این گیاه به شکل خالص می‌تواند باعث ایجاد سوزش در معده شود و‌به علت جذب سریعی که در روده کوچک دارد، خاصیت خود را به خوبی به روده‌ها نمی‌رساند. اما در ترکیبات این قرص قدرتمند، این عصاره به صورت تدریجی در بدن آزاد خواهد شد و به خوبی خود را تا نقاط انتهایی روده کوچک می رساند و به این شیوه باعث ایجاد درد و سوزش در معده نیز نخواهد شد.
نعناع فلفلی در بیمارانی که در هضم غذا دچار مشکل هستند، بسیار موثر است زیرا می‌تواند میزان ترشح صفرا را افزایش داده و به هضم بهتر غذا کمک شایانی کند.

ازجمله خواص دیگر آن کمک به کاهش انقباضات عضلانی است که دربهبود علائم بیمارانی که از اسپاسم روده‌ای رنج می‌برند، بسیار موثر عمل می‌کند. این ماده هم چنین در از بین بردن بوی بد دهان و دردهای معده پس از غذا خوردن نیز نقش دارد. به طور‌کلی مصرف این محصول به علت دارا بودن عصاره نعناع فلفلی می تواند به سیستم گوارشی شما کمک تا با کمترین درد و انقباض عضلانی، غذا را هضم کرده و مواد زائد آن را دفع کند. هم چنین نفخ ایجاد شده پس از تغذیه با این مکمل به کلی از بین خواهد رفت. باید اشاره کرد که که کلگارد کاملا گیاهی بوده و می‌تواند بدون ایجاد عارضه جانبی خاصی برای شما، نتیجه دلخواه را به همراه داشته باشد و جایگزین مناسبی برای داروهای شیمیایی باشد.

اگر شک دارید که به سندروم روده تحریک پذیر یا آی‌بی‌اس مبتلا هستید است به پزشک مراجعه کنید و با یک برنامه درمانی جامع، بیماری خود را کنترل کنید.

ویژگی‌های کپسول کلگارد

• کمک به رفع علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
• دارای اثر ضد نفخ و ضد اسپاسم دستگاه گوارش
• کنترل کننده انقباضات روده بزرگ
• کاهش درد و تحریکات شکمی
• حفظ سلامت سیستم گوارش
• کمک به رفع سوء هاضمه

منابع 

• سندرم روده تحریک‌پذیر از ویکی‌پدیا
• بیماری آی بی اس چیست از دکتر تهرانی
• علایم و درمان سندرم یا بیماری روده تحریک پذیر از دکتر ساینا
• سندرم یا بیماری روده تحریک پذیر، علائم و درمان مقاله ای از دکترصدرالدینی
• سندروم روده تحریک پذیر چیست؟ از دکترافضل آقایی
• سندرم یا بیماری روده تحریک پذیر (آی بی اس IBS) : علایم و درمان از دکتر رضادوست
• بررسی شیوع سندرم روده تحریک‌پذیر: مطالعه‌ای مبتنی بر جمعیت از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ،درمانی آذربایجان غربی

بازگشت به لیست