نفخ

نفخ به اتساع معده ناشی از گاز یا پرخوری گفته می‌شود. نفخ شکم نوعی بیرون زدگی شکم است که با تجمع گاز در دستگاه گوارش همراه می‌باشد و با بادکردن شکم ، احساس‌پری ، آروغ زدن  و فشار در شکم پس از غذاخوردن و احساس ناراحتی مشخص می‌شود. باد شکم یکی از گرفتاری‌های شایع گوارشی در افراد می‌باشد.

نفخ زمانی بوجود می‌آید که همراه غذا هوا بلع شود و یا معمولا بر اثر خوردن برخی غذاهای نفخ‌آور پدید می‌آید و از جمله موادی که باعث ایجاد نفخ می‌شود به برخی حبوبات مانند عدس ، نخود ، لوبیا و غذاهای فست‌فودی مثل پیتزا ، کالباس و سوسیس می‌توان اشاره کرد و برخی از افراد که معده ضعیفی دارند برخی از مواد می‌تواند باعث ایجاد نفخ کند. اغلب با اقداماتی مانند تغییر در عادات غذایی یا مصرف برخی از داروها برای جلوگیری یا تشکیل گاز می‌توان جلوگیری کرد.از جمله دلایلی مثل مکیدن ، سیگار کشیدن ، آدامس جوییدن ، خوردن نوشابه گازدار ، خوردن سریع غذا  که باعث می‌شود هوا بیش از اندازه وارد بدن شود.

دلایل نفخ شکم عبارتند از :

گلوتن

یبوست

پرخوری

بلعیدن هوا

نوشیدن الکل

زیاد غذا خوردن

آلرژی‌های غذایی

عدم تحمل لاکتوز

سریع غذا خوردن

نوسانات هورمونی

غذاهای سرشار از فیبر

سندرم روده تحریک پذیر

درمان نفخ شکم :

قرص‌های زغال فعال ممکن است باعث تسکین گاز در روده بزرگ شوند.

پپتوبیسمول ممکن است به کاهش نفخ شکم ناشی از ناراحتی معده کمک کند.

Lactaid ،  Lactrase و Dairy Ease حاوی لاکتازهایی هستند که می‌تواند به جلوگیری از گاز شکم افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز کمک کند.

آنتی اسیدها مانند Mylanta II ، Maalox II و Di-Gel حاوی سیمتیکون‌هایی هستند که به حباب‌های معده می‌چسبد تا گاز به راحتی از شکم بیرون بیاید.

حرکت ، ماساژ و ورزش ملایم (مثلاً پیاده روی آرام ) می‌تواند باعث تحریک گازهای موجود در سیستم هضم بدن شود. انواع خاصی از ماساژها نیز ممکن است مفید باشد.

 Beano یا Gas-Zyme 3x از محصولات بدون نسخه هستند که حاوی آنزیمی به نام آلفا گالاکتوزیداز هستند که کربوهیدرات‌های پیچیده موجود در غذاهای گازدار را قبل از رسیدن به روده بزرگ به قندهای قابل هضم تجزیه می‌کند. این به جلوگیری از شروع گاز کمک می کند.

پروبیوتیک‌ها باکتری های خوب هستند که به حفظ سلامت میکروبیوم در سیستم گوارش کمک می‌کنند. آنها را می‌توان در غذاهایی مانند ماست و همچنین در مکمل های بدون نیاز به نسخه یافت.

برای درمان بادشکم اگر همراه با تب ، کاهش اشتها ، خون در مدفوع ، کاهش وزن ناگهانی ، اسهال بیش از پنج روز ، درد در ناحیه شکم باشد بهتر است به یک متخصص گوارش مراجعه کرد.

پزشک با توجه به سن ، علائم و وضعیت جسمانی بیمار تست‌های تشخیصی برای گاز شکم تجویز می‌کند. این تست‌ها عبارتند از:

اشعه ایکس، جهت بررسی هر گونه مشکل در روده ها

نمونه گیری از مدفوع، جهت بررسی وجود خون ، چربی و یا سایر موارد

تست تنفس، جهت بررسی مشکل در هضم محصولات لبنی و یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده

آزمایش خون، جهت بررسی مشکل هضم ماده‌ای به نام گلوتن. گلوتن ماده ای است که در نان، ادویه و یا سایر مواد غذایی یافت می‌شود

آندوسکوپی و کولونوسکوپی جهت انجام این دو تست، لوله ای ظریف وارد معده و کولون خواهد شد. دوربین متصل به این لوله، امکان بررسی قسمت های داخلی بدن را فراهم می کند. امکان گرفتن نمونه و بررسی زیر میکروسکوپ، حین انجام این دو روش وجود دارد.

نفخ معده را به روش‌های زیر می‌توان درمان کرد :

ورزش کردن

مصرف کم کربوهیدرات

مصرف رازیانه برای نفخ

ماساژ درمانی برای درمان نفخ

مصرف پروبیوتیک در درمان نفخ

تاثیر نعناع فلفلی در درمان نفخ

انتخاب وعده‌های کوچک غذایی

مصرف آب معمولی بجای نوشابه

مصرف یک قاشق سرکه سیب در یک لیوان آب

مصرف نصف قاشق چایخوری جوش شیرین در یک فنجان آب

اگر رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات یا قند نباشد و بیش از حد معمول هوا را بلع نکند ، نفخ بیش از حد ممکن است ناشی از وضعیت پزشکی باشد. برخی از این شرایط و وضعیت پزشکی عبارتند از:

یبوست

دیابت

زخم معده

بیماری کرون

بیماری سلیاک

اختلالات اشتها

کولیت اولسراتیو

سندروم دامپینگ

پانکراتیت خود ایمنی

بیماری ریفلاکس معده به دستگاه گوارش

منابع:

• نفخ از ویکی‌پدیا
• نفخ از دکتر صادقی
• نفخ چیست از دکتر افضل آقایی

بازگشت به لیست