التهاب

اِلتِهاب (Inflammation) یا بَراَفروختگی یا فلوگوزیس بخشی از پاسخ بیولوژیکی پیچیده بافت‌های بدن به محرک‌های مضر مانند پاتوژن‌ها، سلول‌های آسیب‌دیده یا محرک‌ها است و یک مکانیسم دفاع ذاتی است که درپاسخ به عملکرد مضر و مخرب عوامل فیزیکی؛ شیمیایی و بیولوژیکی یک واکنش حفاظتی را تشکیل می‌دهد وهدف نهایی اش ازبین بردن عوامل اولیه آسیب سلولی (یاخته) یا بافتی و شروع فرایند ترمیم است. التهاب شامل یک توالی پویا از پدیده‌ها است که خود را با یک واکنش عروقی شدید نشان می‌دهد. التهاب نوعی پاسخ موضعی بدن است که به دنبال بریدگی، خراشیدگی، سوختگی یا هر نوع آسیب بافتی دیگر بروز می‌کند. بدن به محرک‌هایی گوناگون مانند عفونت و زخم‌های بافتی، سرمای زمستان و جراحی‌ها و … واکنش نشان می‌دهد و موجب التهاب آن ناحیه می‌گردد. التهاب نتیجه تلاش بدن برای حفاظت از خود می‌باشد. هدف ازالتهاب حذف عامل آسیب رساننده به بدن وشروع روند ترمیم است.التهاب نشانه عفونت نمی‌باشد حتی درمواقعی که یک عفونت باعث التهاب می‌شود.عفونت به علت یک ویروس، باکتری یا قارچ ایجاد می‌شود ولی التهاب پاسخ بدن نسبت به آن است.

برانگیزاننده‌های التهاب می‌توانند میکروبیولوژیکی ، شیمیایی یا جسمانی باشد. یکی ازاولین نتایج التهاب ، مجزا کردن ناحیه آسیب دیده از باقی‌مانده بافت‌های بدن است. فضاهای بافتی و لنفاتیک در ناحیه ملتهب توسط لخته‌های (فیبرینوژن) مسدود می‌شوند و ازاین راه مایع به سختی دراین فضا جریان می‌یابد. این مجزا کردن با دیوارکشی ناحیه آسیب دیده، انتشار باکتری‌ها یا محصولات سمی را به تأخیر می‌اندازد. شدت روند التهابی معمولاً متناسب با میزان آسیب بافتی است. برای نمونه باکتری‌های استافیلوکوک که بافت‌ها را مورد تهاجم قرار می‌دهند، سم‌های سلولی به‌شدت کشنده‌ای آزاد می‌کنند.

فضاهای بافتی و لنفاتیک در ناحیه ملتهب توسط لخته‌ها مسدود می‌شوند و از این راه مایع به سختی در این فضا جریان می‌یابد. این مجزا کردن با دیوارکشی ناحیه آسیب دیده، انتشار باکتری‌ها یا محصولات سمی را به تأخیر می‌اندازد. شدت روند التهابی معمولاً متناسب با میزان آسیب بافتی است. برای نمونه باکتری‌های استافیلوکوک که بافت‌ها را مورد تهاجم قرار می‌دهند، سم‌های سلولی به‌ شدت کشنده‌ای آزاد می‌کنند.

چند ثانیه تا چند دقیقه بعد از وارد شدن آسیب به بدن التهاب حاد شروع می‌شود. درحین یک التهاب حاد سه حادثه اتفاق میفتد.شریان های کوچکی که خون را به مویرگ های بافت میرسانند گشاد شده و جریان خون بافت افزایش میابد.قابلیت نفوذپذیری مویرگ‌ها افزایش یافته و درنتیجه مایع و پروتئین‌های خون از ورای مویرگ ها بیرون رفته و خود را به فضای بین سلولی میرسانند.

دسته ای از گلبول های سفید خون که جزو سیستم دفاع ایمنی بدن هستند (نوتروفیل‌ها و ماکروفاژها) از درون مویرگ ها خارج شده و خود را به فضای بین سلولی میرسانند. نوتروفیل ها دسته ای از گلبول های سفید هستند که با ترشح پروتئین هایی به نام آنزیم موجب تخریب عامل مهاجم میشوند و ماکروفاژها سلول هایی هستند که عمل مهاجم را میخورند.

التهاب می تواند کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) باشد. التهاب حاد ظرف چند ساعت یا چند روز از بین می رود. بسته به شدت و میزان التهاب ، افراد احساس درد، سفتی و ناراحتی می‌کنند. التهاب مزمن می تواند ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد.

علائم بارز التهاب:

• درد (Pain)
• تورم (Swelling)
• قرمزی (Redness)
• گرمای قسمت ملتهب (Heat)

علائمی دیگر از وجود التهاب در بدن

خستگی

افسردگی

درد مفاصل

چربی شکمی

مشکلات لثه ای

و موارد دیگر

دو نوع التهاب وجود دارد التهاب حاد و التهاب مزمن که می توانید التهاب حاد را به عنوان نوع "خوب" در نظر بگیرید چون به بهبودی ما کمک می‌کند، در حالی که التهاب مزمن به دلیل ارتباط آن با بیماری مزمن، نوع "بد" است. التهاب حاد و مزمن علل،علائم واهداف متفاوتی دارند.

تحقیقاتی نشان داده است که التهاب مزمن درچندین بیماری از جمله بیماری قلبی، آرتریت، دیابت نوع 2، سرطان و بیماری آلزایمر نقش دارد. التهاب مزمن و طولانی مدت می‌تواند سال‌ها یا حتی تمام عمرطول بکشد. اغلب زمانی شروع می شود که آسیب یا بیماری وجود نداشته باشد و بسیار بیشتر از آنچه باید طول می‌کشد. دانشمندان نمی‌دانند که چرا التهاب مزمن اتفاق می‌افتد، اما آن‌ها می‌دانند که با گذر زمان می‌تواند تغییرات عمده‌ای در بافت‌ها، اندام‌ها و سلول‌های بدن ایجاد کند. التهاب مزمن اغلب به آرامی و با علائم مستقل کمی پیشرفت می کند.

نمونه هایی از بیماری ها که منجربه التهاب مزمن می‌شوند:

سل

آسم

سینوزیت

پریودنتیت

هپاتیت فعال

زخم معده مزمن

روماتیسم مفصلی

کولیت اولسراتیو و بیماری کرون

التهاب حاد معمولاً دراثر صدمات مانند رگ به رگ شدن مچ پا یا بیماری هایی مانند عفونت های باکتریایی و ویروس‌های رایج ایجاد می‌شود. روند التهاب حاد به سرعت اتفاق می‌افتد و ممکن است شدید نیز باشد.بسته به علت و شدت زخم، التهاب حاد می تواند از چند روز تا چند ماه طول بکشد. التهاب حاد در یک ناحیه موضعی و گاهی سیستمیک است وهنگامی که بدن شما یک مهاجم مضر مانند یک باکتری یا ویروس را شناسایی می کند، یک پاسخ ایمنی کل بدن را برای مبارزه با آن آغاز می کند.

گلبول های سفید باعث ترشح چندین ماده شیمیایی التهابی می شوند. این نوع التهاب حاد باعث می شود که شما احساس بیماری و خستگی کنید، زیرا بدن شما تمام انرژی خود را صرف مبارزه با عفونت می کند.
برخی از عفونت های حاد ناشی ازالتهاب موضعی‌تراست که بسیاری ازشرایط ناشی ازالتهاب، آن‌ها به "ایتیس" ختم می‌شوند.

نمونه هایی از بیماری‌ها که منجربه التهاب حاد می‌شوند:

درماتیت

سینوزیت

ورزش شدید

برونشیت حاد

آپاندیسیت حاد

مننژیت عفونی

عفونت کردن ناخن

خراش یا برش روی پوست

گلودرد ناشی ازسرماخوردگی یا آنفولانزا

واژه التهاب مترادف عفونت نیست. عفونت تعامل بین عمل تهاجم میکروبی و واکنش التهابی بدن است که این دو جزء درهنگام بحث درباره عفونت با هم در نظر گرفته می‌شوند و این کلمه برای دلالت بر یک علت تهاجمی میکروبی برای واکنش التهابی استفاده می‌شود. ازطرف دیگر، التهاب صرفاً پاسخ ایمنی عروقی بدن را که علتش هرچه باشد توصیف می‌کند.

درمان التهاب

مکمل‌های گیاهی مختلف وجود دارد که ممکن است به مدیریت و درمان التهاب کمک کنند :

زوفا

شاهدانه

زردچوبه

زنجبیل

رژیم ضد التهابی

موادغذایی موجود که خاصیت کاهش التهابی دارند مانند :

روغن زیتون

گوجه فرنگی‌ها

غذاهای با فیبر بالا

آجیل، مانند گردو و بادام

ماهی‌های چرب مانند سالمون

میوه‌ها، از جمله زغال اخته و پرتقال

سبزیجات برگ‌دار، از جمله اسفناج و کلم پیچ

مواد غذایی موجود که التهاب را تشدید می‌کند مانند:

گوشت قرمز

غذاهای سرخ شده

غذاهای بسیار فرآوری شده

غذاها و نوشیدنی‌ها با شکر اضافه شده

چربی‌های ناسالم مانند چربی های اشباع و ترانس

رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند التهاب را کنترل ‌کند، اما انتخاب مناسب موادغذایی ممکن است به جلوگیری از بدتر شدن التهاب کمک کند.

منابع

• التهاب از ویکی‌پدیا
• التهاب از دکتر غفاری

بازگشت به لیست