پوست
پوست (Skin) بخشی از دستگاه پوششی بدن است که یکی از بزرگترین ارگان‌های بدن می‌باشد و 16درصد وزن آن را تشکیل می‌دهد. پوست اولین سد دفاعی را در مقابل عوامل بیماری‌زا و محیطی تشکیل می‌دهد. بنابر‌این همراه با ضمایم خود به سیستم محافظ نیز مرسوم گردیده است. پوست از دو لایه اصلی روپوست یا اپیدرم و میان پوست یا درم که کوریوم نیز نامیده میشود، تشکیل شده است. بافت همبند شکلی که در زیر درم قرار دارد، زیرپوست یا هیپودرم نامیده میشود که همان فاسیای سطحی است و در بعضی نواحی به چربی زیر جلدی تبدیل شده است. بخش‌های دیگر این دستگاه مو، ناخن و غشاء مخاطی هستند. پوست با دارا بودن سطح متوسطی حدود ۲ متر مربع ، یکی از بزرگترین اعضا بدن است. پوست یک سد محافظتی بین محیط جهان اطراف با عضلات، اعضای درونی و رگهای خونی و اعصاب بدن تشکیل می‌دهد. مو و ناخن‌ها از پوست منشأ گرفته و یک حفاظت اضافی ایجاد می‌کنند.
پوست ما به شیوه زندگی ما واکنش نشان می‌دهد، برای مثال، پوست دستان یک باغبان ضخیم شده تا حفاظت بیشتری ایجاد کند. در طی روند پیری، پوست چروکیده شده و خاصیت ارتجاعی آن کمتر میشود که این حالت می‌تواند در نتیجه سیگار کشیدن یا تماس بیش از حد با نور خورشید، تسریع گردد. همچنین، پوست می‌تواند رنگ خود را تغییر دهد. در برخورد مستقیم با نور خورشید، اپیدرم و درم ملانین بیشتری تولید می‌کنند، ملانین، رنگدانه‌ای است که تشعشعات مضر ماورا بنفش را فیلتر می‌کند. افزایش ملانین باعث تیره شدن پوست میشود. مردمی که اصلیت آن‌ها متعلق به مناطقی با تابش شدید نور خورشید است، دارای پوست تیره تری بوده که به راحتی پوست روشن نمی‌سوزد. افرادیکه پوست روشن دارند به دلیل داشتن ملانین کمتر در پوست خود نسبت به آفتاب سوختگی حساس‌تر هستند.
پوست به طور دائم خود را از طریق ریزش سلولهای مرده و تولید سلولهای تازه، نوسازی می‌کند. در نتیجه سلولهای سطحی که به دلیل سایش، آسیب یا بیماری از دست می‌روند، سریعاً جایگزین می‌شوند. سلولهای جدید در اپیدرم که لایه فوقانی پوست است و به عنوان یک پوشش محافظتی ضخیم عمل می‌کند، ساخته می‌شوند.
بدن آدمی، به وسیله پوشش شگفت‌انگیزی، محافظت میشود. این پوشش، همان پوست بدن است که می‌تواند بسیاری از میکروب‌ها را نیز بکشد.در هر ساعت، 30 میلیون میکروب روی پوست بدن می‌نشیند که 29 میلیون آن کشته می‌شوند. پس از دو ساعت از 30 میلیون میکروب، تنها 7 هزار میکروب باقی می‌ماند.
پوست متشکّل از سه لایهٔ اصلی است :
اپیدرم (Epidermis) : این بخش بیرونی‌ترین لایه پوست است که ساختار محافظ اولیه را می‌سازد و به آن لایه شاخی یا اِستراتوم کورنِئوم (Stratum Corneum) نیز می‌گویند.
درم (Dermis) : یک لایه فیبری است که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت می‌کند.
بافت زیر پوستی یا زیر جلدی (Subcutaneous Tissue) : عمیق‌ترین لایه پوستی در بدن است که از یک لایه زیر پوستی از چربی در زیر درم تشکیل شده است و مواد مغذی را برای دو لایه دیگر پوست تأمین می‌کند و همچنین برای بدن نسبت به محیط بیرون به صورت عایق عمل می‌کند.
پوست و انواع آن :
- پوست حساس
- پوست خشک
- پوست مختلط
- پوست معمولی
- پوست چرب
پوست حساس
پوست حساس به عوامل بیرونی مثل اضطراب، هوای خشک، دستگاه‌های گرمایش یا اشعه فرابنفش واکنش بیشتری نشان می دهد. اگر تعادل پوست از دست برود، سفت، خارش‌دار، خشک و قرمز میشود.پوست حساس اغلب قرمز است سفت و خارش‌دار است به عوامل محیطی حساس است .
پوست خشک
پوست خشک نیاز به استفاده دائمی از کرم های مغذی و مرطوب کننده ها برای تجدید مواد معدنی خود دارد.پوست خشک زبر و پوسته‌پوسته است. سفت است و می‌خارد. به عوامل بیرونی مثل دما سریع واکنش نشان می‌دهد.
پوست مختلط
یک نوع شایع دیگر از انواع پوستها ، پوست مختلط است که در برخی از قسمتهای صورت مانند پیشانی ، بینی و چانه پوست چرب و دارای منافذ باز و جوش های سرسیاه است و در نواحی گونه ها پوست خشک است این افراد باید از محصولات پوست چرب در قسمتهای چرب صورت و از محصولات پوست خشک در نواحی خشک صورت استفاده کنند.
پوست معمولی
رخسار منعطف و نرم، با روزنه‌های ظریف و گلفام اگر در آینه چنین چیزی می‌بینید، پس پوست معمولی دارید. حتی انجام آرایش‌های گهگاهی نیز ضرر چندانی وارد نمی کند. پوست معمولی رخسار گلفام نرم، با روزنه ریز، بدون مشکل گردش خون مناسب و کشسان
پوست چرب
پوست چرب بدلیل افزایش ترشح غدد سباسه و چرب شدن سطح پوست به مراقبت بیشتری نیاز دارد و لازم است که روزانه دوبار شسته و از فلوئید برای مرطوب کردن آن استفاده کرد تا از براق شدن و ایجاد جوش و آکنه در پوست جلوگیری شود و هرگز کرم های غنی و سنگین برای پوست های چرب استفاده نشود.
راهکارهای مؤثر برای مراقبت از پوست
پاکسازی :
مراقبت از پوست با تمیزی آن ارتباط مستقیم دارد. هر روز صبح پوست صورت خود را بشویید تا تمیز شود و هر شب پیش از رفتن به رختخواب کاملاً آن را از هر نوع مواد آرایشی پاک کنید. رعایت این نکات باعث میشود روند بازسازی پوست تسریع شود. رفع آلودگی‌ها از روی پوست به آن امکان تنفس می‌دهد تا شاداب و جوان بماند. از متخصص پوست مشاوره بگیرید تا پاک‌کننده‌های مناسب را به شما معرفی کند. همچنین روش‌های مختلفی در کلینیک‌های پوست وجود دارد که برای شما عمل پاکسازی را انجام می‌دهند.
آبرسانی :
از خشک شدن پوست در اثر کم‌آبی جلوگیری کنید. بیشتر از ۵ دقیقه دوش آب گرم نگیرید و با آب ولرم حمام کنید. آب خیلی گرم چربی طبیعی روی پوست شما را از بین می‌برد. معمولاً بعد از ۳۰ سالگی به دلیل تغییرات هورمونی میزان ترشح چربی پوست کم میشود و در نتیجه پوست بیشتر در معرض خشکی است. برای مراقبت از پوست در مقابل خشکی، از شامپوهای شست‌وشوی حاوی مرطوب‌کننده استفاده و بعد از آن با کرم‌های مرطوب‌کننده از پوست محافظت کنید.
لایه برداری :
لایه برداری پوست باعث جوان شدن آن میشود و بهتر است هنگام شب انجام شود. لایه بردارهای مختلفی برای انواع پوست وجود دارد که می‌توانید متناسب با جنس و بافت پوست خودتان از بین آن‌ها انتخاب کنید. لایه برداری در شب باعث میشود که پوست مرده از سطح صورت شما برداشته شود تا عمل بازسازی سلولهای پوست هنگام استراحت در شب به‌خوبی انجام شود. اگر پوست چرب یا جوشدار دارید، عمل پاکسازی را دو بار در هفته انجام دهید؛ در غیر این صورت یک بار در هفته کافیست.
محافظت از پوست :
در طول روز برای مراقبت از پوست خود از سرم‌های حاوی آنتی‌اکسیدان و ویتامین C استفاده کنید. این دو ماده در ترکیب با هم یک محافظ قوی می‌سازند. دقت کنید که در ابتدا ضدآفتاب را روی پوست خود بمالید و بعد از این سرم‌ها استفاده کنید.
استفاده از ضد آفتاب :
برای محافظت از پوست در برابر UVA و UVB، کرم ضد آفتاب با درجه‌ی مناسب SPF را هر روز روی پوست و به خصوص پوست صورت بمالید. اشعه‌ی UVA اثرات مضر طولانی‌مدت دارد و در افزایش چروک و پیری زودرس پوست مؤثر است. برای مراقبت از پوست مهم نیست در چه فصل یا آب‌وهوایی هستید. در تمام شرایط از جمله آفتابی، ابری، بارانی و برفی باید همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید.
استفاده از مرطوب‌کننده :
مراقبت از پوست با مرطوب‌کننده‌های قوی را دست کم نگیرید. لوسیون بدن و انواع کرم‌ها را بعد از شست‌وشوی پوست و حمام استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌ها در سلامتی پوست شما مؤثرند و باعث آبرسانی به آن می‌شوند.
نوشیدن آب کافی :
برای مراقبت از پوست به اندازه‌ی ۸ تا ۱۰ لیوان در روز آب بنوشید. به همین سادگی! نوشیدن منظم آب برای آبرسانی به ارگان‌های داخلی بدن حیاتی است. می‌توانید کمی آبلیمو یا تکه‌های لیموترش را به آب اضافه کنید تا نتیجه مؤثرتری بر سلامت پوست داشته باشد. علاوه بر این، مواد غذایی با فیبر بالا به سیستم گوارش شما کمک می‌کند تا آب کمتری از دست بدهید.
منابع
