قندخون

قند خون (Blood Glucose Level) اندازه گلوکز موجود درخون انسان یا حیوان است. بدن انسان قادر است تا از طریق عمل هومئوستازی میزان قند خون را کنترل کند. قند خون یا گلوکز، قند اصلی موجود در خون انسان است که ازغذایی که می‌خوریم بدست می‌آید و انرژی بدن را تامین می‌کند. بیشتر مواقع کنترل سطوح قند خون به آنچه می‌خوریم بستگی دارد. مصرف مواد غذایی پرکربوهیدارت و شیرین می‌تواند قند خون را بیش از اندازه افزایش دهد. خون گلوکز را به تمام سلول‌های بدن می‌برد تا از آن برای انرژی بدن استفاده کند. درک محدوده سطح گلوکز خون می‌تواند بخش مهمی از خود مدیریتی دیابت باشد. بیماری دیابت یکی از بیماری‌هایی است که روز به روز به شمارمبتلایان به آن اضافه می‌شود، به همین دلیل ضروری است بدانیم کدام غذاها، داروها و یا شرایط زندگی باعث افزایش یا کاهش سطح قند خون می‌شوند. دیابت می‌تواند عوارض خطرناکی، ازجمله سکته مغزی و بیماری‌های قلبی را در فرد افزایش دهد. انواع مختلف دیابت می‌تواند رخ دهد و کنترل و درمان آن بستگی به نوع دیابت دارد، دیابت مزمن و طولانی مدت شامل دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲است، شرایط بالقوه برگشت‌پذیر دیابت نیز شامل مرحله پیش دیابتی (زمانی که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه کافی بالا نبوده و به عنوان دیابت محسوب نمی‌شود) و دیابت بارداری (که در دوران بارداری رخ می‌دهد اما بعد از تولد نوزاد ممکن است از بین برود) است. بيماری قند يا ديابت يكی از شایع‌ترين بيماری‌های متابوليكی است. در بیماران مبتلا به دیابت، عدم تولید کافی یا عدم پاسخ به انسولین موجب هیپرگلیسمی می‌شود. دیابت یک بیماری مزمن است، بدین معنی که اگر چه می‌توان آن را کنترل کرد، اما تمام عمر با فرد همراه است.

بالا بودن میزان قندخون در دراز مدت می‌تواند به عروق و اعصاب بدن آسیب وارد کند و باعث می‌شود که جریان خون در اعضای بدن، به خصوص دست‌ها ، پاها ، بازوها و ران‌ها کم شود. کمی جریان خون به این اعضا خطر امراض عفونی، امراض قلبی، سکته مغزی، نابینایی، قطع پا و امراض کلیوی را زیادتر می‌کند. علاوه بر این ممکن است پاهای شما احساس خود را از دست بدهد و احساس درد بیشتری در پاها خود بکنید.

سه دلیل اصلی دیابت :

1. در دیابت نوع 1 ، پانکراس شما اصلا انسولین تولید نمی‌کند.
2. در دیابت نوع 2، پانکراس انسولین کافی تولید نمی کند و یا انسولین عملکرد مناسب ندارد.
3. دیابت بارداری شرایطی است موقتی است که طی آن انسولین در دوران بارداری تاثیر کمتری دارد. ديابت بارداری وضعيتی است که در آن در طول دوران بارداری بدن قادر به توليد انسولين نيست.

بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، در طول زمان مبتلا شدنشان به قندخون عوارضی را در رابطه با چشم تجربه می‌کنند که این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گلوکوم
• آب مروارید
• ورم ماکولا دیابتی
• رتینوپاتی دیابتی، یا آسیب شبکیه

مقادیر قندخون در افراد مختلف:

قند خون نرمال در حالت ناشتا :

برای افراد مبتلا به دیابت : 130-80 میلیگرم بر دسی لیتر

برای افراد بدون دیابت : 99-70 میلیگرم بر دسی لیتر

قند خون نرمال دو ساعت بعد از غذا :

برای افراد مبتلا به دیابت : کمتر از 180 میلیگرم بر دسی لیتر

برای افراد بدون دیابت : کمتر از 140 میلیگرم بر دسی لیتر

HbA1c:

برای افراد مبتلا به دیابت : 7% یا کمتر

برای افراد بدون دیابت : کمتر از 5/5 %

قند خون نرمال در دیابت بارداری:

قند ناشتا و قبل از غذا : 92 میلیگرم بر دسی لیتر

بعد از غذا:120 میلیگرم بر دسی لیتر

قند نرمال درمادران باردار با سابقه دیابت قبلی:

قند ناشتا و قبل از غذا : 99 -60 میلیگرم بر دسی لیتر

بعد از غذا: 129-100 میلیگرم بر دسی لیتر

HA1c: کمتر از 6 درصد

در چه زمان‌هایی باید تست قندخون داد؟

صبح ناشتا

قبل از غذا

بعد از غذا 

NIH: موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی

پزشکان ممکن است ازاین آزمایشات برای تشخیص دیابت استفاده کنند:

آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا:

 پزشک سطح قند خون شما را پس از 8 ساعت ناشتا بودن آزمایش می کند و سطح قند خونتان بالاتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر است.

تست تحمل گلوکز خوراکی:

 پس از 8 ساعت ناشتا، یک نوشیدنی شیرین مخصوص دریافت می کنید. دو ساعت بعد سطح قند شما بالاتر از 200 است.

در صورت تشخیص قند خون بالا فرد باید نکات زیر را رعایت کند :

از اضافه وزن جلوگیری کند.

فعالیت مناسب بدنی داشته باشد.

از رژیم غذایی مناسب استفاده کند.

افت قند خون یا هیپوگلیسمی نیز یکی از عوارض بیماری دیابت است که در کنترل دیابت باید به آن توجه کرد. هیپوگلیسمی یعنی کاهش قند خون به کمتر از ۷۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در دسی لیتر و علایم آن عبارتند از: عرق کردن، سرگیجه، لرزش، افزایش ضربان قلب، سنگینی سر، احساس گیجی و گنگی، اضطراب، خواب آلودگی، احساس ضعف و گرسنگی و اختلال در صحبت کردن.

۱۰ نشانه خاموش دیابت :

•         تاری‌دید
•         حالات بد روحی
•         عفونت‌های ادراری
•         کاهش وزن بی‌دلیل
•         خستگی‌های همیشگی
•         دستشویی رفتن‌ مکرر
•         تشنگی بیش از حد معمول
•         گرسنگی بیش از حد معمول
•         بی‌حسی و خواب‌رفتگی دست و پا

افراد مبتلا به دیابت می‌توانند از گروه های اصلی غذایی که شامل: پروتئین‌ها مثل گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و خشکبار، مواد نشاسته‌ای مانند نان و برنج سبوس دار، جو دو سر، سیب زمینی ترشی و غذاهایی که با غلات کامل تهیه شده اند و میوه و سبزیجات تازه، روغن زیتون و روغن هسته انگور و غذاهای حاوی چربی امگا ۳ همچنین نوشیدنی هایی مثل آب ساده طعم دار نشده در طول روز استفاده کنند و همچنین از خرما که دارای مواد مغذی زیادی است و البته شیرین است اما با این حال سرشار از فیبرمی‌باشد و به بدن کمک می کند قندهای موجود درآن را آهسته تر جذب کند. پس می‌توان با اضافه کردن خرما(اما به مقدار کم و زیر نظر پزشک) در رژیم غذایی وضعیت کنترل قند خون را در بیماران دیابتی بهبود بخشید. دیابتی‌ها همچنین می‌توانند شیره توت طبیعی و عسل طبیعی نیزمصرف کنند.

دو نوع هورمون متابولیک متضاد متقابل وجود دارد که بر سطح گلوکز خون تأثیر می گذارد:

یک هورمون آنابولیک (انسولین) که باعث کاهش گلوکز خون می شود.

و هورمون کاتابولیک (مانند گلوکاگون، کورتیزول و کاتکول آمین ها) که باعث افزایش گلوکز خون می‌شوند.

راهکارهای دکتر روازاده برای درمان دیابت :

پياده روی ملايم روزانه 20 دقيقه

مصرف روزانه مقداری خرفه (به ميزان حدودا يك مشت)

مصرف دو نوبت ناشتا و قبل از خواب شبانه يك ليوان شربت عسل (يك ليوان آب ولرم + دو قاشق مربا خوری عسل) كه عسل طبیعی به دليل داشتن ماده ای به نام سوربيتول قند خون را علی رغم تصور اشتباه بسياری از افراد كاهش می‌دهد و به تدريج نياز بدن را از انسولين تزريقی کم می‌کند.

و محققان دریافتند که عصاره بامیه تاثیرات ضد دیابتی خود را به اثبات رسانده است و در طول یک دوره 10 روزه بامیه قندخون افراد را کاهش می‌دهد و درواقع اثر بامیه از داروهای مخصوص دیابت بالاتر است.

دلایل نوسانات قند خون :

ماست :

از نوع پروبیوتیک که حاوی باکتری‌های سالم است که روند هضم غذا را بهبود می‌بخشد و منجر به تقویت سیستم ایمنی و کنترل قند خون می‌شود.

ورزش :

هنگامی که فرد آنقدر ورزش می‌کند که عرق می‌کند و ضربان قلبش زیاد می‌شود، قند خون ممکن است بالا برود و سپس افت کند. ورزش‌های شدید و یا استقامتی نیز می‌توانند باعث کاهش قند خون حداقل به مدت کمتر از ۲۴ ساعت شوند.

خواب :

 برخی از دیابتی‌های نوع یک، در طول خواب، قند خونشان به شدت افت می‌کند، بهتر است قبل از خواب و بعد از بیدار شدن از خواب، قند خون خود را بررسی کنید.

دارچین :

 تحقیقات حاکی از آن است که مصرف دارچین ، به بدن کمک می‌کند تا از هورمون انسولین استفاده کند و ممکن است قند خون را در دیابتی‌های نوع ۲ کم ‌کند.

استرس شغلی :

ناراضی بودن از کار و به طور کلی استرس‌های مرتبط با کار می‌تواند هورمون‌هایی را در بدن آزاد کند که باعث افزایش قند خون شوند. این روند در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شایع‌تر است.

میوه‌های خشک :

 انتخاب میوه، یک انتخاب سالم است، اما باید بدانید که میوه‌های خشک شده کربوهیدرات بیشتری دارند و قند خون را به سرعت بالا می‌برند.

نوشیدنی‌های ورزشی :

برخی از این نوشیدنی‌ها حاوی شکر فراوان هستند اگرچه کمبود آب بدن را جبران می‌کنند. اگر قرار است کمتر از یک ساعت ورزش کنید، بهترین نوشیدنی همان آب است.

نوشیدنی‌های کافئین‌دار :

نوشیدن قهوه حتی نوع بدون شکر ، قند خون را افزایش می‌دهد، چای سیاه ، چای سبز و نوشیدنی‌های انرژی زا نیز مانع کنترل قند خون در دیابتی‌ها می‌شود.

خوراکی‌های بدون شکر:

 بسیاری از غذاهای بدون شکر سطح قند خون را بالا می‌برند، اما چرا این غذاها می‌توانند حاوی کربوهیدرات‌های حاوی نشاسته، باشند. بررسی میزان کربوهیدرات این غذاها قبل از انتخاب آن‌ها ضروری است.

رژیم گیاه خواری وگان :

یک مطالعه نشان داده که مبتلایان به دیابت نوع دو که این رژیم را دنبال می‌کنند، قندخونشان بهتر کنترل شود و نیازشان به انسولین کاهش می‌یابد، البته باید قبل از هر گونه تغییر در رژیم غذایی با پزشک مشورت کرد.

سرماخوردگی و داروهای سرماخوردگی :

سرماخوردگی قند خون شما افزایش می‌یابد زمانی که بدن در حال مبارزه با یک بیماری است. آنتی بیوتیک ها، ضد احتقان‌ها و سایر داروهای مشابه می‌تواند بر روی قند خون شما تأثیر بگذارد. توصیه می‌شود آب و مایعات زیادی بنوشید تا آب کافی به بدنتان برسد. ضد احتقان‌هایی مانند پزودوافدرین یا فنیل افرین می‌تواند قند خون را بالا ببرد. داروهای ضد سرماخوردگی گاهی حاوی شکر است. آنتی هیستامین‌ها مشکل خاصی در رابطه با قند خون ایجاد نمی‌کنند. در مورد اثرات احتمالی این داروها قبل از خرید، با داروساز یا پزشک مشورت کنید.

نحوه ی تست قند خون :

پزشکان معتقدند که بالا رفتن قندخون در بعضی از افراد سالم می‌تواند بسیار طبیعی و ناشی از یکی از عوامل سه گانه است که عبارتند از:

اتمام انسولین

نوسان‌های هورمونی

در اثر گرسنگی‌های شدید شبانه

منابع

• قندخون از ویکی‌پدیا
• قند خون ازدکتر باهوش 
• قند خون از دکتر کرمانی
• درمان قندخون از عطارخونه
• قند خون از دکتر دهقان منشادی
• قندخون از دکتر اسدالله حبیب
• نشانه های قندخون بالا از ایسنا

بازگشت به لیست