گلوکوم

آب‌ سیاه یا گلوکوم (glaucoma) بیماری عصب چشم است و اصطلاحی است برای توصیف گروهی ازاختلالات چشمی با علت‌های متفاوت ولی اثری بالینی و مشترک برروی چشم و عصب بینایی و وابسته به فشار داخل چشمی است. عصب بینایی مسئولیت انتقال اطلاعات بینایی به مغز را برعهده دارد، آسیب آن (به تدریج) موجب نقص میدان بینایی می‌شود و در صورتی که بیماری درمان نشده و پیشرفت کند در نهایت می‌تواند به نابینایی کامل منجر شود. زاویه چشم به بخشی از چشم گفته می‌شود که بین عنبیه (بخش رنگی چشم) و قرنیه (بخش شفاف چشم) قرار گرفته است.

بسياری از بيماران مبتلا به فشار بالای داخل چشمی ممكن است به گلوكوم زاويه باز اوليه مبتلا شوند. گلوکوم (Glaucoma) بیماری چشمی است که هم در افراد سن بالا و کودکان ایجاد می شود و عصب بینایی در این بیماری آسیب می بیند و اگر به عصب چشم آسیب وارد شود دیگر قابل ترمیم نیست و شما باید با آب سیاه چشم آشنا شوید تا بهترین تصمیم را در مورد این بیماری گرفته شود.

انواع گلوکوم

گلوکوم زاویه باز :

حدود ۹۰درصد موارد گلوکوم در ایالات متحده است. نشانه و علائم ناگهانی و حاد ندارد و بدون درد است. تنها علائم به تدریج پیشرونده در آن، کاهش میدان بینایی و تغییرات عصب بینایی است.

گلوکوم زاویه بسته :

 کمتر از۱۰درصد موارد گلوکوم درایالات متحده ، اما بیش از نیمی از موارد گلوکوم در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای آسیایی است. حدود ده درصد از بیماران زاویه بسته با حملات و بحران حاد ازجمله درد ناگهانی چشم، دیدن هاله در اطراف چراغ‌ها، قرمزی چشم، فشار داخل چشم بسیار بالا (بیش‌از ۳۰ میلی‌متر جیوه)، تهوع و استفراغ، کاهش ناگهانی دید و مردمک گشاد شده همراه است. همچنین در برخی موارد مردمک بیضی شکل دیده می‌شود. گلوکوما زاویه بسته، یک موقعیت اورژانس است.

علل ایجاد گلوکوم

دیابت

نژاد و جنس

سن بالای ۶۰ سال

تغذیه و رژیم‌های غذایی

عوامل ژنتیک و سابقه خانوادگی آب سیاه حاد یا مزمن چشم

افراد مبتلا به آپنه خواب (اختلال تنفس در خواب) بسیار مستعد آب سیاه هستند.

علائم گلوکوم:

تیر شدن دید

درد شدید سر

احساس درد در چشم ها

کاهش بینایی به صورت تدریجی

حالت تهوع و استفراغ همراه با چشم درد

رویت دایره های رنگین کمانی در اطراف چراغ های روشن

گلوکوم مادرزادی با علائمی از قبیل سفیدی قرنیه، اشک ریزش، ترس از نور و بزرگی چشم ظاهر می‌شود.

در گلوکوم زاویه بازو همچنین گلوکوم زاویه بسته بیمار متوجه وجود گلوکوم نمی‌شود مگراینکه بیماری بسیار پیشرفت کند و اختلال در میدان بینایی فرد ایجاد شود.

درگلوکوم زاویه بسته حاد اغلب با علائم حاد کاهش دید درچشم، اشک ریزش، ترس از نور، دیدن هاله و رنگین کمان اطراف نورها، تهوع و استفراغ بروز می‌کند. در چنین شرایطی، بیمار باید به صورت اورژانس به چشم پزشک مراجعه کرده و تحت درمان فوری قرار گیرد.

روش های درمانی گلوکوم

•  دارو درمانی

داروها شایع ترین روش درمان گلوکوم در مراحل اولیه بیماری هستند که به شکل قطره و قرص وجود دارند. اکثر بیماران در این نوع درمان مشکلی ندارند. اما بعضی از داروها ممکن است سبب سردرد شوند و یا ممکن است عوارض جانبی روی سایر نقاط بدن داشته باشند. قطره های چشمی ممکن است عوارضی نظیر سوزش و قرمزی چشم داشته باشند. بیمار باید مرتب و منظم قطره ها و قرص ها را جهت کنترل فشار چشم مصرف کند.

• لیزر درمانی

لیزر درمانی به خروج مایع از چشم کمک می کند. جراح می تواند در هر زمانی اقدام به انجام لیزر کند اما توصیه می شود که این عمل بعد ار شروع دارو و در صورت عدم کنترل بیماری صورت گیرد. قبل از لیزر با استفاده از قطره مخصوصی چشم بی حس می شود. بیمار روی صندلی مخصوص مقابل دستگاه لیزر می نشیند، چشم پزشک عدسی مخصوصی را روی چشم قرار می دهد. پرتوی از نور با انرژی بالا روی بافت مشبک زاویه چشم منعکس می شود. بیمار نقاط نورانی را به رنگ های سبز و قرمز می بیند.

• جراحی

هدف از عمل جراحی ایجاد منفذ جدید جهت خروج مایع از چشم است. چشم پزشک تکه کوچکی از بافت اطراف قرنیه را بر می دارد و به این ترتیب کانال جدیدی ایجاد می شود تا مایع از داخل چشم خارج می شود. چشم پزشک هر زمان بخواهد می تواند اقدام به جراحی کند، اما توصیه می شود که جراحی زمانی انجام شود که درمان دارویی و جراحی لیزر جهت کنترل فشار چشم موثر واقع نشده باشد. برای جراحی از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده می شود که در بی حسی موضعی دارویی آرامبخش تجویز می گردد و سپس تزریق هایی جهت بی حسی اطراف چشم انجام می شود.

انواع روش‌های جراحی آب سیاه یا گلوکوم

سیکلوفتوکوآگولاسیون

ایریدوتومی لیزری محیطی (LPI)

ترابکولوپلاستی لیزری آرگون (ALT)

ترابکولوپلاستی لیزری انتخابی (SLT)

در بیماری گلوکوم علائم اختلالات چشمی مانند تغییر مدام نمره عدسی عینک، سردرد خفیف یا اختلالات مبهم بینایی یا عدم توانایی در تطبیق بینایی از روشنایی به تاریکی دیده می‌شود،‌ در این بین  سفت شدن کره چشم و وجود نقاط کور در میدان دید هم از عواملی هستند که نشان دهنده آب سیاه چشم است. مراحل از دست رفتن دید فرد در ۲ حالت رخ می‌دهد؛ ابتدا از دست رفتن دید محیطی در نواحی کوچک و سپس تاری چشم در یک طرف رخ می‌دهد و مرحله پیشرفته آن بزرگتر شدن نواحی از دست رفته است.

 منابع 

• گلوکوم از ویکی‌پدیا
• گلوکوم از مرکز جراحی
• گلوکوم از دکتر یادگاری
• گلوکوم از دکتر پور مازار

بازگشت به لیست