انسولین
انسولین هورمونی طبیعی است که هنگام غذا خوردن در سلول پانکراس (لوزالمعده)، اندامی که در زیر معده وجود دارد، ساخته میشود. این هورمون به جذب قندخون توسط سلول‌‌ها کمک می‌کند. انسولین عاملی مهم و اساسی برای بیماری دیابت است. در بیماری دیابت نوع یک پانکراس نمی‌تواند این هورمون را تولید کند و در دیابت نوع دو لوزالمعده انسولین را تولید می‌کند اما بدن به درستی از آن استفاده نمی‌کند. در نتیجه برای تنظیم قند خون بدن از انسولینهای تزریقی استفاده میشود.
انواع انسولین
انسولینهای مختلفی برای بیماری دیابت وجود دارد، که بر اساس طول زمان اثر گذاری به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند :
- سریع الاثر
- کوتاه اثر
- متوسط الاثر
- طولانی اثر
انسولین های سریع الاثر
این نوع از انسولین بعد از گذشته 15 دقیقه از زمان تزریق فعالیت خود را شروع می‌کند و به سرعت از بافت چربی جذب و وارد جریان‌خون میشود. انسولین آنالوگ یک انسولین سریع الاثر است.
انسولین کوتاه اثر
این نوع انسولین معمولا بعد 30 دقیقه فعالیت خود را آغاز می‌کند و قبل وعده‌های غذایی مصرف میشود. انسولین رگولار انسولینی کوتاه اثر است که حدودا تا 8 ساعت اثرش در بدن باقی می‌ماند.
انسولین متوسط اثر
این نوع از انسولین تقریبا 2 ساعت پس از تزریق فعالیتش را آغاز کرده و معمولا تا 12 ساعت اثرش در بدن باقی می‌ماند. انسولین NPH یک انسولین متوسط اثر است.
انسولین طولانی اثر
انسولین طولانی اثر حدودا 2 ساعت بعد تزریق فعالیت خود را آغاز می‌کند. انسولینهای Glargine و Detemir انسولین طولانی اثر هستند. انسولینGlargin معمولا تا 24 ساعت در بدن باقی می‌ماند و اثر انسولین Demetir بین 12 تا 24 ساعت در بدن وجود دارد.
انسولین‌ها از نظر شکل در دو نوع انسولینهای قلمی و ویالی وجود دارند.
انسولین های قلمی معمولا نسبت به انسولینهای ویالی گران‌تر هستند اما استفاده از آن‌ها راحت‌تر است و درد کمتری دارند.
انسولینهای قلمی عبارتند از : اپیدرا، نوومیکس، نوورپید، لانتوس، لومیر، توژئو، لیسپرو، دگلودگ.
اپیدرا : اپیدرا یکی از انواع انسولینهای سریع الاثر است. انسولین اپیدرا یک انسولین گلولیزین است که با فناوری DNA نوترکیب(recombinant DNA) و توسط یک سویه آزمایشگاهی Escherichia coli k12 بدست می‌آید.
نوومیکس : ماده موثر موجود در نوومیکس، انسولین آسپارت است که در هرواحد 100 میلی‌لیتر وجود دارد. نوومیکس از دو بخش تشکیل شده است : بخش متوسط الاثر آن از انسولین آسپارت پروتامینه کریستالیزه بدست می‌آید که به تدریج آزاد میشود و نیاز بدن به انسولین پایه را تامین می‌کند. بخش سریع الاثر نوومیکس از انسولین آسپارت محلول بدست آمده و نیاز فرد دیابتی به انسولین را بعد از غذا تامین می‌کند.
نوورپید : نوورپید یک محلول تزریقی بی‌رنگ، شفاف و رقیق است که ماده موثر اصلی آن انسولین آسپارت است. این انسولین معمولا قبل غذا مصرف میشود. در بیشتر مواقع نوورپید را با یک انسولین متوسط یا طولانی اثر ترکیب می‌کند.
لانتوس : انسولین لانتوس با نام پزشکی گلارژین شناخته میشود، این انسولین طولانی اثر است. لانتوس به انسولین انسانی شباهت زیادی دارد و جایگزین انسولینی میشود که بدن به طور طبیعی تولید می‌کند.
لومیر : لومیر که همان انسولین دتمیر است، یکی از انسولینهای طولانی
اثر می‌باشد که اثرش تا 24 ساعت در بدن می‌ماند. این انسولین توسط فناوری DNA نو ترکیب (rDNA) ساخته شده است.
توژئو : توژئو حاوی انسولین گلارژین می‌باشد و یک انسولین طولانی اثر است و به صورت زیر جلدی تزریق میشود.
لیسپرو : انسولین لیسپرو یا همولوگ یک انسولین سریع الاثر است که افزایش ناگهانی قند خون بعد از غذا را تامین می‌کند. ترکیب این انسولین با یک انسولین متوسط اثر باعث ایجاد نتیجه‌ای مطلوب می شود و بهترین تاثیر را دارد.
دگلودگ : انسولین دگلودگ یک انسولین طولانی اثر می‌باشد که پس از آخرین دوز حداقل برای پنج روز در خون باقی می‌ماند.
انسولینهای ویالی دارای یک مزیت بزرگ هستند و شما می توانید چند نوع انسولین را با هم مخلوط کرده و در یک نوبت تزریق کنید. در این نوع انسولین‌ها تنظیم دوز کمی مشکل است.
انسولینهای ویالی عبارتند از : رگولار، NPH و 70/30.
رگولار : رگولار یک انسولین کوتاه اثر است، این انسولین باید 30 دقیقه قبل از غذا تزریق شود. انسولین رگولار از طریق فناوری DNA نوترکیب ساخته میشود و به صورت شفاف می‌باشد.
NPH : انسولین NPH یک انسولین متوسط اثر است که معمولا با یک انسولین سریع اثر تزریق میشود.
70/30 : انسولین 70/30 ترکیبی از انسولین NPH و رگولار است.
نحوه مصرف
انسولین را نمی‌توان به صورت خوراکی مصرف کرد و باید از قلم انسولین، پمپ انسولین یا سرنگ برای مصرف استفاده کرد. انسولین را در زیر پوست قسمت‌های مختلف بدن از جمله بازو، شکم، باسن و ران تزریق می‌کنند.
عوارض انسولین
اضطراب
افزایش وزن
قند خون پایین
بثورات در محل تزریق
ایجاد زخم در ناحیه‌ای که انسولین در آن زیاد تزریق شده
واکنش‌های انسولین
هنگامی که انسولین تزریق میشود احتمال دارد دچار افت قندخون شوید که به آن واکنش انسولین گفته میشود.
برخی از علائم واکنش انسولین عبارتند از :
گیجی
تشنج
رنگ پریدگی
ناتوانی در تکلم
از دست دادن هوشیاری
شرایط نگهداری انسولین
انسولین را می‌تواند به مدت یک ماه در دمای معمولی اتاق نگهداری کرد. از قرار دادن انسولین در حرارت بالا خودداری کنید، همچنین مراقب باشید انسولین یخ نزند و دور از دسترس نور خورشید نگهداری کنید.
منابع
