قد
قد انسان از فاصله کف پا تا روی سر هر شخص را گویند. پزشکان متخصص معتقد هستند که ژنتیک مهمترین عامل تعیین کننده قد است. عوامل مختلفی مثل وراثت ، عامل محیطی ، تغذیه و... در افزایش قد تاثیر می‌گذارد.
افزایش قد هرشخص مستقیم با صفحات رشد در بدن ارتباط دارد و در واقع این صفحات رشد است که شکل و طول نهایی استخوان را مشخص می‌کند. صفحات رشد لایه های غضروفی هستند که در انتهای دو استخوان بلند قرار دارند که مسئول رشد استخوان‌هاست و البته خود نیز رشد می‌کند و فعالیت صفحه رشد است که موجب بلند و بزرگ شدن استخوان می‌شود. هر استخوان‌های بلند حداقل دو صفحه رشد دارند که در دو انتهای استخوان قرار دارد و استخوان‌های کوتاه یک صفحه رشد دارند. این صفحات رشد معمولا در سن ۲۰ سالگی و در برخی از افراد در سن ۲۵ سالگی ترکیب می‌شود ، این ترکیب شدن صفحات رشد یعنی دیگر رشد قد امکان پذیر نمی‌باشد. جهش رشد قد در دختران معمولا در سن ۱۳ تا ۱۵ سالگی و برای پسران در سن ۱۵ تا ۱۷ سالگی صورت میگیرد البته کودکان تا اواخر دوران نوجوانی به افزایش قد خود ادامه می‌دهند اما دیگر میزان رشد قدی آن‌ها در این سنین کم و متفاوت‌تر از سنین رشد می‌باشد. گفته می‌شود در دوران بلوغ، میزان رشد قد می‌تواند هر سال تا 4 اینچ افزایش یابد.
عواملی در رشد اندک صفحات رشد وجود دارد که بی‌تاثیر نیست اما متاسفانه هیچ راه غیر منطقی برای باز شدن مجدد صفحات رشد وجود ندارد و تمامی تبلیغاتی که در این زمینه صورت میگیرد، دروغی بیش نیست.
درد رشد ناشی رشد کودک همیشه در مفاصل متمرکز است و معمولا بیشتر کودکان در جلوی ران ، پشت زانوها و پشت ساق درد را احساس می‌کنند و این امری طبیعی است و شدت این درد در کودکان متفاوت است و هنوز علت این درد ثابت نشده است. گاهی این درد نشانه ای از بیماری است و نباید باغ درد رشد اشتباه گرفته شود.
عوامل تاثیرگذار در قد افراد:
ژنتیک
تغذیه
ورزش
جنسیت
شرایط زندگی
بیماری های خاص
در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟
تب
ضعف
لنگیدن
رفتار غیر طبیعی
ضایعات پوستی غیرطبیعی
درد مربوط به جراحت و صدمات فیزیکی
درد طولانی مدت، درد صبح هنگام و یا قرمزی و ورم شدن یک ناحیه یا مفصل خاص
علائم بالا به درد رشد مربوط نمی‌شود و باید حتما توسط پزشک بررسی شود.
از علت‌های کوتاهی قد :
سبک زندگی
بلوغ زودرس
علت ژنتیکی
برنامه تغذیه فرد
بیماری‌های مزمن
کم خوابی ، بد خوابی یا به موقع نخوابیدن
عدم وجود تعادل بین میزان کلسیم و فسفر یا نارسایی ویتامین و پروتئین کافی به بدن
در صورت مراجعه به پزشک و نیاز ، پزشک سابقه و شرح حال دقیقی از کودک دریافت می‌کند سپس معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد از جمله معاینات : اندازه گیری قد، وزن، اندازه اندام‌ها و تنه کودک و ممکن است پزشک برای بررسی اختلالات ژنتیکی و هورمونی و آزمایش خون نیز درخواست کند و آزمایشات شامل موارد زیر باشد :
برای ارزیابی بیماری‌های خونی ، آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی ، برای ارزیابی کمبود هورمون هورمون‌های رشد ، آزمایش بررسی سطح انسولین مثل فاکتور رشد ، برای ارزیابی کم کاری تیروئید ، آزمایش سطح تیروکسینخون و هورمون محرک تیروئید ، برای ارزیابی جهش‌های ژنتیکی، آزمایش خون برای آنالیز DNA
درمان‌ها با توجه به عامل بوجود آمده کوتاهی قد بستگی دارد و درمان ممکن است دارویی باشد یا نیاز به عمل جراحی باشد.
چه ارتباطی بین قد و وزن وجود دارد؟
در واقع برای اینکه اضافه وزن فردی را محاسبه کنند، باید ابتدا قد و وزن را اندازه‌گیری و نسبت قد به وزن را محاسبه کنند تا متوجه شوند فرد دچار اضافه وزن است یا خیر یعنی با اندازه‌گیری نسبت قد به وزن ، می‌توان وزن نرمال هر فرد را محاسبه کرد.
منابع :
