خشکی چشم

خشکی چشم بیماری شایع چشمی است که ممکن است در سنین مختلف بروز دهد، اما در افراد مسن بیشتر دیده می‌شود. خشکی چشم زمانی اتفاق می‌افتد که چشم قادر به تولید اشک کافی برای مرطوب و نرم نگه‌داشتن خود نباشد، یا اشک تولید شده خیلی سریع تبخیر شود. این بیماری ممکن است در هر دو چشم هم‌زمان رخ دهد و باعث عفونت شود. بروز این بیماری می‌تواند ناشی از اختلال عملکرد غده میبومین ، کمبود ویتامین آ ، استفاده از لنزهای تماسی، کمبود اسیدهای چرب امگا۳، جراحی لیزیک و برخی داروها مانند آنتی هیستامین‌ها و... باشد. اگر چه این بیماری ناراحت کننده است، اما تقریبا هرگز باعث از دست دادن دائمی بینایی نمی‌شود.

علائم و نشانه‌های خشکی چشم

• قرمزی
• درد
• سرخی
• خارش
• تاری دید
• احساس سوزش
• دوبینی
• خستگی چشم‌ها
• حساسیت به نور
• ترشحات چسبناک در اطراف چشم
• احساس خراشیدگی و وجود جسم خارجی در چشم
• اشک‌ریزی که به دلیل پاسخ بدن به خشکی چشم صورت می‌پذیرد.

چه کسانی بیشتر در معرض خشکی چشم قرار دارند؟

• سن ۵۰ سال یا بیشتر: تولید اشک با بالا رفتن سن کم‌تر می‌شود.
• جنسیت: کمبود اشک در زنان بیشتر دیده می‌شود، مخصوصا اگر به دلیل استفاده از قرص های ضد بارداری، بارداری یا یائسگی دچار تغییرات هورمونی شوند.
• استفاده از لنزهای تماسی: کسانی که مدام از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند به دلیل تماس زیاد دچار خشکی چشم می‌شود و بعد از مبتلا شدن امکان استفاده از لنز را ندارند.
• رژیم غذایی: کمبود ویتامین آ یا اسیدهای چرب امگا۳ یکی از علت‌های اصلی خشکی چشم است. ویتامین آدر جگر، هویج و کلم بروکلی، و اسیدهای چرب امگا۳ در ماهی، گردو و روغن‌های گیاهی یافت می‌شود.

دلایل خشکی چشم

1. افزایش تبخیر اشک

• وجود باد، طوفان یا هوای خشک
• پلک زدن کم در زمان تمرکز
• گرمای بیش از حد محیط
• مشکلات پلک مانند برگشت پلک به بیرون و برگشت پلک به داخل
• استفاده از ماسک

2. عدم تعادل در ترکیبات اشک

• لایه اشکی چشم دارای سه لایه اصلی آب، چربی و مخاط می‌باشد که در صورت بروز مشکل در هر یکی از آنها سبب خشکی چشم می‌شود.

3. آلودگی فضا

• وجود دود، گرد و غبار، تابش مستقیم نور خورشید

4. استفاده زیاد از چشم

• استفاده طولانی مدت از کامپیوتر و تلفن همراه، خواندن کتاب و مجله، رانندگی طولانی مدت که باعث کاهش سرعت پلک زدن می‌شود باعث خشکی چشم می‌شود.

5. بیماری های زمینه ای

• بیماری‌های نظیر زونا و فلج بل نیز به ندرت باعث این بیماری می‌شوند.

عوارض خشکی چشم

افرادی که به سندرم خشکی چشم مبتلا هستند در صورت دیر اقدام کردن به درمان ممکن است این عوارض را تجربه کنند:

1. عفونت چشم:

اشک‌ها با ترشح مداوم به داخل چشم‌ها، از آن‌ها در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کنند. با نداشتن اشک کافی احتمال ابتلا به عفونت چشمی افزایش پیدا می‌کند.

2. صدمه دیدن سطوح چشم:

در صورت عدم درمان خشکی چشم شدید، در اثر سایش قرنیه‌ها دچار زخم می‌شوند و در نتیجه با التهاب چشم‌ها عملکرد بینایی اختلال پیدا می‌کند.

3. کاهش کیفیت زندگی:

خشکی چشم هم مانند دیگر بیماری‌ها آزار دهنده است و دشوار کردن برخی از فعالیت‌های روزمره کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد.

راه‌های تشخیص خشکی چشم

• شرح حال برای تعیین علائم، بیماری‌های زمینه،داروهای مصرفی یا عوامل محیطی که ممکن است در ایجاد مشکل خشکی چشم نقش داشته باشد.
• معاینه چشم
• معاینه پلک و قرنیه
• بررسی کمیت و کیفیت عکس
• تست‌های مخصوص خشکی چشم

تست‌های مخصوص خشکی چشم مثل:

1. TBUT: نتیجه این تست در بازه زمانی کم‌تر از ۱۰ ثانیه منجر به تشخیص محتمل شده و در صورت پاسخ دادن در مدت زمان کم‌تر از ۵ ثانیه تشخیص قطعی انجام می‌دهد.
2. Osmolarity
3. Staining  (رنگ آمیزی قرنیه)

درمان خشکی چشم

• استفاده از اشک مصنوعی
• قطره‌های کاهش دهنده التهاب
• قطره چشم استروئیدی
• روان سازهایی همچون Lacrisert
• ترمیم غدد میبومین
• کمپرس گرم
• مکمل‌های غذایی
• استفاده از آنتی بیوتیک‌ها

پیشگیری بهتر از درمان است.

البته جمله ای بسیار کلیشه‌ای است اما همیشه با انجام کارهای بسیار ساده می‌توانیم از سلامتی خود مراقبت کنیم.

• غذاهای حاوی امگا۳ مصرف کنید.
• هر روز پلک‌های خود را تمیز کنید.
• از استعمال دخانیات (سیگار، قلیان و...) بپرهیزید.
• چشم‌های خود را در مقابل باد مستقیم سشوار، کولر یا بخاری اتومبیل قرار ندهید.
• در روزهای طوفانی یا بسیار گرم برای محافظت از چشم‌هایتان از عینک‌های آفتابی و محافظتی استفاده کنید.
• هنگام استفاده از کامپیوتر، برای استراحت چشمان خود استراحت کنید یا از عینک بلوکات استفاده کنید.

درمان جایگزین خشکی چشم

برخی از روش‌های جایگزین پزشکی ممکن است علائم خشکی و التهاب چشم را کاهش دهد:

• طب سوزنی
• اسید‌های چرب
• قطره چشمی روغن گرچک که با کاهش تبخیر اشک علائم را بهبود می‌بخشد.

منابع:

• خشکی چشم از healthline
• خشکی چشم از NIH
• خشکی چشم از درمانکده
• خشکی چشم از دکتر رجبی
• خشکی چشم از ویکی‌پدیا
• خشکی چشم از دکتر آراز محمدزاده

بازگشت به لیست