زگیل
زگیل‌ها غده‌های گوشتی هستند که اکثر افراد در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند. زگیل‌ها در تمام نقاط بدن رشد می‌کنند و معمولا خود به خود از بین می‌روند اما ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. این ضایعات پوستی کوچک و زبر هستند که می‌توان به گل کلم یا یک تاول سفت و سخت شباهت داد که هیچ آسیبی به شما نمی‌رسانند، اما برخی افراد به دلیل خارش و دردناک بودن از آن‌ها بیزارند و به خاطر ظاهرشان، آن‌ها را شرم آور می‌دانند.
زگیل روی پوست کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان پخش می‌شود. این امر احتمالا به این دلیل است که سیستم ایمنی بدن به مرور زمان مانع از پیشرفت آن‌ها می‌شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال مبتلا شدن بیش‌تری دارند. این عارضه بر روی انگشتان دست و پا ظاهر می‌شوند و حالتی ریز و ضخیم دارند. همچنین زگیل بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شده و بسیار مسری است طوری‌که با تماس فیزیکی انتقال می‌یابد. زگیل‌ها می‌توانند روی انگشتان، دست‌ها، پاها، داخل دهان، اندام جنسی و نواحی مقعد رشد کنند.
انواع زگیل
تا به حال انواع مختلفی از زگیل‌ها شناسایی شده است که از نظر شکل و محل مورد اثر به شکل زیر طبقه بندی می‌شوند:
- زگیل معمولی: این نوع اغلب در پشت دست‌ها، انگشتان، پوست اطراف ناخن‌ها و پاها وجود دارد. آن‌ها معمولا کوچک هستند و به شکل برآمدگی‌های سخت و سفت ظاهر می‌شوند. زگیل‌های معمولی نسبت به پوست اطرافشان سفیدتر هستند و بیشتر مواقع در بزرگسالان دیده می‌شوند تا کودکان.
- زگیل پهن: این نوع بیشتر در صورت، ران، بازوها و پشت دست نوجوانان به دلیل عفونت‌های ویروسی HIV به وجود می‌آیند و رشد کندی دارند. در نوع ذکر شده زگیل‌ها دارای یک سطح صاف هستند و می‌توانند به رنگ صورتی، قهوه‌ای یا کمی زرد باشند.
- زگیل رشته‌ای یا پنجه‌ای: معمولا بر روی صورت به ویژه پلک ها و لب‌ها به شکل رشته‌ای یا انگشت مانند ظاهر می شود.
- زگیل پاشنه:به شکل یک توده‌ی سخت و گاهی دردناک می‌باشد که اغلب همراه با چندین لکه‌ی سیاه در مرکز زگیل هستند؛ معمولا فقط در پاشنه‌ی پا پیدا می‌شوند.
- زگیل خانه خانه: گروهی خیلی سخت از زگیل کف پا که به طور معمول بر روی دست‌ها و کف پا ایجاد می‌شود.
- زگیل تناسلی: این زگیل‌ها اکثرا کوچک و صاف هستند ولی می‌توانند بلند و باریک نیز باشند. سطح آن‌ها نرم و بر خلاف بقیه زگیل‌ها زبر و پوسته پوسته نیستند و مشکل شایع و نگران کننده‌ای برای بالغین به شمار می‌روند. زگیل‌های تناسلی ممکن است داخل مهبل یا گردن رحم در خانم‌ها، اطراف مقعد و یا داخل راست روده را گرفتار کنند. آن‌ها نوجوانان و بزرگسالان فعال از نظر جنسی را از هر دو جنس مبتلا می‌سازند.
علل ایجاد زگیل
ویروس‌های HPV رشد کراتین را از سرعت نرمال بیشتر می‌کنند که باعث ایجاد این عارضه پوستی می‌شود. کراتین یک پروتئین سخت در لایه‌ی بالای پوست است. ویروس ایجاد کننده زگیل را می‌توان با تماس پوست به پوست و استفاده از یک حوله یا کفش مشترک با فرد مبتلا انتقال داد. خطر مبتلا شدن به زگیل از فردی به فرد دیگر کم است، اما امکان انتقال وجود دارد به خصوص اگر فرد بیماری سخت‌تری مثل ایدز که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند، داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- خونریزی
- درد قسمت زائده
- تغییر شکل و رنگ
- درد قسمت عارضه
- پخش در دیگر قسمت‌های بدن
- بروز بیش از حد این عارضه که ممکن است ناشی از نقص ایمنی باشد.
- مشاهده علائم عفونت در اطراف زگیل، مانند چرک یا پوسته پوسته شدن
- مشاهده این زائده بر روی صورت یا قسمت‌های حساس دیگری از بدن ( مثل ناحیه تناسلی، دهان، بینی و...)
درمان
زگیل‌ها ظاهر زیبایی ندارند، همین امر موجب می‌شود بیماران از راهکارهای مختلفی برای درمان استفاده کنند. زگیل با درمان‌های خانگی و با استفاده از داروهای مخصوص به صورت موقتی درمان می‌شود. روش‌های درمان قطعی لیزر و فریز کردن هستند. نوع درمان با توجه به اندازه و محل زگیل‌ها مشخص خواهد شد. زگیل‌های کوچک را می‌توان با داروهای موضعی مانند پودوفیلین درمان کرد. برای زگیل‌های بزرگ‌تر نیتروژن مایع (یخ درمانی) به کار می‌رود. برخی زگیل‌های بزرگ‌تر نیازمند درمان با لیزر، الکتروکوآگولاسیون یا برداشت جراحی هستند. از دیگر روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عسل درمانی: یکی از راه‌های درمان زگیل، عسل است. در این روش موثر چند قطره عسل طبیعی را روی پارچه نخی بریزید و بر روی محل مورد نظر بگذارید. این کار را یک هفته انجام دهید.
- سالیسیلیک اسید: این ماده شیمیایی زگیل‌ها را به صورت یک لایه در یک زمان حل می‌کند. محصولات حاوی این ماده به صورت مایع و ژل عرضه می‌شوند.
- کانتاریدین: ممکن است پزشک شما از مخلوط مایع حاوی ماده شیمیایی کانتاریدین استفاده کند. طی این فرایند یک تاول در زیر زگیل ایجاد می شود و جریان خون آن ناحیه قطع می شود.
- لیزر درمانی: پزشک شما از نور لیزر برای گرم کردن و از بین بردن عروق خونی ریز داخل زگیل استفاده می‌کند. طی این روش جریان خون قطع می‌شود و زگیل از بین می‌رود.
- نیتروژن مایع: در طی روشی به نام کرایوتراپی، پزشک از نیتروژن مایع برای منجمد کردن زگیل استفاده می‌کند. پس از انجماد، تاول تشکیل می‌شود و در نتیجه تاول و زگیل پوست کنده می‌شوند.
راه‌های جلوگیری
تقریبا هیچ راهی برای پیشگیری از زگیل وجود ندارد، ولی با انجام دادن برخی مراحل، می‌توانید خطر مبتلا شدن به زگیل را کاهش دهید یا از گسترش زگیل جلوگیری کنید.
برخی از این مراحل عبارتند از :
- به زگیل شخص دیگری دست نزنید.
- از خراشیدن یا بریدن زگیل خودداری نمایید.
- بهتر است ناحیه دارای زگیل را با باند بپوشانید.
- از جویدن ناخن و کندن کوتیکول‌ها پرهیز کنید.
- اگر زگیل کف پا دارید پاهای خود را خشک نگه دارید.
- هنگام استفاده از رختکن عمومی، از دمپایی یا کفش استفاده کنید.
- از حوله، لباس، تیغ، ناخن‌گیر یا سایر لوازم شخصی دیگران استفاده نکنید.
- برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی از واکسن HPV دریافت کنید یا در حین روابط جنسی از کاندوم استفاده کنید.
سخن پایانی
زگیل‌ها عارضه‌های پوستی هستند که ممکن است به دلیل ظاهر ناخوشایند باعث خجالت فرد مبتلا شوند. زگیل‌ها به تنهایی از بین می‌روند، اما اگر این کار صورت نگرفت، با کمک روش‌های درمانی از بین می‌روند. اگر به صورت فردی بهداشت خود را رعایت کنیم، درصد ابتلا به زگیل کم‌تر می‌شود.
منابع:
