ستون فقرات

ستون فقرات یا ستون مهره‌ها که از ۳۳ استخوان مجزا تشکیل شده است و بخشی از اسکلت محوری بدن می‌باشد که از ۲۴ مهره متحرک تشکیل شده است. ستون فقرات جزء مهم‌ترین قسمت بدن می‌باشد که سایر اجزای اسکلت بدن انسان با مفاصلی روی ستون فقرات سوار شده است. آناتومی ستون فقرات به گونه‌ای است که ستون فقرات با اعصاب و بافت‌ها محافظت می‌شود. هر مهره با یک دیسک از هم جدا می شود.

 هر گونه ضربه و آسیب دیدگی ستون فقرات و اعصاب انتهایی این ناحیه ، آسیب ستون فقرات نامیده می‌شود.

ستون فقرات از قسمت‌های مختلف تشکیل شده است که شامل موارد زیر می‌شود:

ماهیچه‌ها

تاندون‌ها

استخوان‌های مهره

رباط‌های قابل انعطاف

نخاع و عصب‌های بین مهره‌ها

در اطراف ستون فقرات عضلاتی وجود دارد که این عضلات کارهای اساسی و کاربردی را برعهده دارند که به آن‌ها اشاره می‌کنیم :

عضلات شکم ، عضلات راست کننده ستون مهره‌ها ، عضلات مایل شکمی ، عضلات لگن و باسن

مهره ها دارای سه نوع وظیفه هستند:

1) حرکت

2) تحمل وزن بدن

3) حفاظت از نخاع

مهره های ستون فقرات شامل:

مهره های گردنی

مهره های کمری

مهره های سینه

مهره های خاجی

مهره های ناحیه دنبالچه

مهره های گردنی :

مهره های گردن که عملکرد اصلی آن تحمل وزن سر است و شامل ۷مهره گردنی می‌باشد که از C1 تا C7 شماره گذاری شده اند.

مهره های کمری :

مهره های کمر که عملکرد اصلی آن تحمل وزن بدن است و اندازه آن‌ها بسیار بزرگ می‌باشد که دلیل آن ، جذب فشار و تحمل نیرو از بلندکردن و حمل اجسام سنگین است و شامل ۵ مهره ناحیه کمری می‌باشد که که از L1 تا L5 نام گذاری شده است.

مهره های سینه :

مهره های سینه که عملکرد اصلی آن نگه داشتن قفسه سینه و محافظت از قلب و ریه‌ها می‌باشد البته دامنه حرکت در ناحیه مهره های سینه محدود است و شامل ۱۲ مهره سینه است که ازT1  تا T12 نام گذاری شده است.

مهره های خاجی :

مهره های خاجی که عملکرد اصلی آن اتصال ستون فقرات به استخوان لگن است و شامل ۵ مهره می‌باشد که به یکدیگر متصل شده اند.

مهره های ناحیه دنبالچه :

مهره های ناحیه دنبالچه که ۴ مهره به هم چسبیده دنبالچه ، ناحیه اتصالی را برای عضلات کف لگن و رباط ها فراهم می‌کند.

عضلات ستون فقرات را دو گروه عضلانی عمده بنام‌های عضلات باز کننده ( که امکان ایستادن و بلند کردن اجسام به بدن را می‌دهد و به پشت ستون فقرات وصل است ) و عضلات خم کننده ( در جلو قرار دارد و شامل عضلات شکمی است که امکان انعطاف پذیری و خم شدن به جلو را فراهم می‌کند ) تحت تاثیر قرار می‌دهند.

منظور از آسیب به ستون فقرات چیست؟

ستون فقرات که از مهره‌هایی همراه با ماهیچه‌ها و دیسک بصورت منظم و دقیق برروی هم سوار شده‌اند ، تشکیل شده است پس درنتیجه با هر آسیب و ضربه‌ای ، ستون فقرات ممکن است بااختلال مواجه شود که این آسیب اختلال در پیام‌رسانی مغز به اندام‌ها شود پس این آسیب امری جدی و مهم است که باعث فلج شدن یا افت قدرت در عضلات آن ناحیه می‌شود. از علل آسیب و شکستی ستون فقرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تصادفات

افتادن به زمین

وارد شدن آسیب‌های ورزشی

هرگونه ضربه یا آسیب در زمان تولد

وجود برخی از بیماری‌ها مانند پوکی استخوان شدید

علائم ناشی از آسیب به ستون فقرات :

البته آسیب وارد شده به ستون فقرات بسته به شدت ضربه وارد شده به آن ناحیه است پس علائم و عوارض آن متفاوت می‌باشد که به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

فلج شدن فرد

بروز مشکلات تنفسی

کاهش قدرت عضلانی

از بین رفتن حس در ناحیه پا

احساس درد در گردن یا پشت

و...

آیا در صورت آسیب ستون فقرات امکان درمان قطعی وجود دارد؟

بسته به شدت آسیب وارد شده و بروز هرگونه علائم و عوارض ناشی از آسیب ، درمان آن متفاوت می‌باشد و هرچه درگیری مهره‌ها بیشتر باشد در نتیجه احساس درد نیز بیشتر خواهد بود. البته در روند درمان آسیب ستون فقرات مواردی همچون سابقه پزشکی بیمار و سن ، محل و شدت آسیب ، نوع آسیب وارد شده ، وضعیت جسمانی نیز تاثیر گذار است.

منابع:

• مرکز فوق تخصصی تهران ارتوپدی
• ستون فقرات از دکتر عبدالحسین پور
• آسیب ستون فقرات از دکترقربانی مقدم

بازگشت به لیست