دژنراسیون ماکولا
تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا Macular degeneration شایعترین علت کوری در افراد مسن است و بیشتر در افراد بالای 65 سال شایع میباشد و زنان بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند که در این بیماری ماکولا یا لکه زرد تخریب میشود. در واقع ماکولا به قسمتی گفته میشود که به نور شبکیه حساس بوده و وظیفه دید مستقیم را برعهده دارد. همچنین برای کار های دقیق تر همچون مطالعه و رانندگی مورد نیاز است.
تباهی لکه زرد میتواند سبب کاهش دید تدریجی یا ناگهانی شود. اگر خطوط مستقیم را موج دار میبینید، دیدتان تار است، یا لکههای تیره در مرکز دید خود میبینید احتمال دارد که دچار علائم اولیه دژنراسیون ماکولا شده باشید. دژنراسیون ماکولا به خودی خود نمیتواند منجر به کوری شود. تنها تعداد بسیار کمی از این افراد کاملاً کور هستند. دژنراسیون ماکولا یک بیماری پیش رونده است که علائم آن با گذشت زمان بدتر میشود.
ممکن است فرد در مراحل اولیه بیماری متوجه مشکلات بینایی نشود. همچنین زمانی که این عارضه همزمان روی هر دو چشم تاثیر می گذارد، در ابتدا تغییرات بینایی چندان محسوس نخواهد بود.
دژنراسیون دو نوع است :
نوع مرطوب :
دژنراسیون ماکولای مرطوب یک بیماری مزمن چشمی است که باعث تاری دید و یا بروز یک نقطه کور در میدان دید می شود. به طور کل این بیماری به وسیله رگ های خونی غیرطبیعی بروز می کند که از طریق این رگ ها مایع یا خون به ماکولا نشت می کند. هیچ کس علت دقیق دژنراسیون ماکولای مرطوب را نمی داند، اما در افرادی بروز می کند که دچار دژنراسیون ماکولای خشک شده باشند. از بین تمام افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا مربوط به افزایش سن، حدود 10 درصد آنها به نوع مرطوب آن مبتلا هستند.
نوع خشک :
دژنراسیون ماکولای نوع خشک با رسوب زردرنگی به نام دروزن (drusen) در لکه زرد چشم شروع میشود. چند دروزن کوچک ممکن است تغییری در بینایی ایجاد نکند اما با افزایش اندازه این لکهها و تعداد آنها کم بینایی اتفاق میافتد و فرد بیشتر هنگام مطالعه متوجه آن میشود. در مراحل پیشرفتهتر بیماری دژنراسیون ماکولای خشک نازک شدگی لایه سلولهای حساس به نور در لکه زرد چشم منجر به تحلیل رفتن یا مرگ بافت میشود. در شکل تحلیل رفتن دژنراسیون ماکولای خشک، بیماران ممکن است در مرکز بینایی خود لکههای تیره مشاهده کنند. در مراحل پیشرفته بیماران بینایی مرکزی خود را از دست میدهند. در مورد دژنراسیون ماکولای کمتر شایع یعنی نوع مرطوب، درمانهایی وجود دارند که میتوانند پیشرفت کاهش بینایی را در برخی افراد متوقف کرده یا به تعویق بیندازند. درمانهای جدیدتر حتی میتوانند تا حدی کاهش بینایی ایجادشده را بازگردانند.
مطالعات بسیاری ثابت کرده است که مصرف روزانه مکمل های حاوی لوتئین ، روی و ویتامینهای C ، E ، A ، B3 در پیشگیری و کاهش خطر پیشرفت بیماری و حفظ سلامت چشم ها تاثیر بسزایی دارند.
علت بیماری دژنراسیون ماکولا:
چاقی
ژنتیک
سبک زندگی
سابقه خانوادگی
فشار خون بالا
ابتلا به بیماری قلبی عروقی
درمان بیماری چشمی دژنراسیون ماکولا :
متاسفانه درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما می توان به منظور جلوگیری از پیشرفت آن درمان هایی همچون مصرف مواد معدنی و ویتامین ها را پیشنهاد داد که بسیار مفید هستند.
ورتپورفین یکی از نخستین دارو هاییست که برای درمان دژنراسیون ماکولای تر تجویز می شود. یکی دیگر از روش های درمانی ، فوتوکوآگولاستین با لیزر است. فیلتراسیون خونی یکی دیگر از روش های درمانی می باشد.
تزریق آوستین و تجویز داروهای آنتی وی جی اف نیز یکی دیگر از درمان های رایج این بیماری است.
علائم و نشانه های دژنراسیون ماکولای خشک عبارتند از :
تاری دید
آسیب شبکیه
کاهش دید مرکزی
نیاز به روشنایی بیشتر
مشکل در شناسایی چهره
مشکل در سازگار شدن با شرایط کم نور
اعوجاج (کجی و انحنا) خطوط مستقیم در میدان دید
علائم و نشانه هایدژنراسیون ماکولای مرطوب عبارتند از :
دید مبهم
کاهش دید مرکزی
نقطه تار در میدان دید
تشدید شدن سریع علائم
اعوجاج (کجی و انحنا) خطوط مستقیم در میدان دید
یک نقطه تاریک در مرکز بینایی به دلیل خونریزی عروق خونی یا نشت مایعات
توجه داشته باشید علائم دژنراسیون ماکولای مرطوب سریع تر از دژنراسیون ماکولای خشک تشدید می شود.
تشخیص دژنراسیون ماکولا
- تست شبکه آمسلر
- آنژیوگرافی فلورسین
- توموگرافی انسجام نوری
- آنژیوگرافی با ایندوسیانین سبز
منابع